Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26OTEKSTYDOŚWIADCZENIA
statecznelosyKosztolányiegopostrzegaćmożnajakodwietwarze,czy
raczejdwasłońcaprzyświecająceliteraturzeWojwodiny19.
CsáthSzabadkęnazywa,zgodnieztytułemjednegozopowiadań,
Avarazslókertje,tj.Ogrodemmaga(1908).Kosztolányiswojepowieści
osadzawmieścieSárszeg,któregodosłownanazwa(odwęg.sár:flbło-
to”iszeg:flgwóźdź,ćwiek”)wskazujenausytuowanąnaosuszanych
przezwiekibagnachSzabadkę-Suboticęjakonamiejsceakcji20.Ichna-
zwiska,motywyzaczerpniętezichprozyiniektóredetaleichbiografii
ÉvaHozsapoddałaniedawnoanaliziejakojedenzprzejawówskon-
struowanejwXXw.stereotypiiSzabadki-Suboticy,niosącejzesobąnaj-
częściejpojęciabraku,obcości,traumy–jakchoćbywtwórczości
Tolnaiego21.Chodzituopoczucieutraconejjednościdoświadczenia:
pęknięcienostalgicznej,mityzującejnarracjioorganicznymrozwoju
regionuwwynikukatastrofkońcaXXw.
Badaczkazauważa,żenazwiskaCsáthaiKosztolányiegofunkcjonują
dziśjakostereotypowywyrazspecyfikiBaczkizjednejstrony,azdru-
giej–jakometonimianowoczesnościwregionie.Sąnieustannieflboha-
teramiepoki”(np.wniemieckimprzekładzieKornelaEstiKosztolányi-
ego),jakiflbohateraminaszychczasów”,októrychpamięćwspółtworzy
teraźniejszośćkulturowąregionu.Hozsaprzywołujenp.tekstÁrpáda
NagyaAbonyiego,Budapest,retour,wktórymtytułowapostaćKornela
Estipowracawkontekściemigracji,wygnaniaiprzemianlat90.22
Znamiennatozbieżność,gdydodać,żewtymsamymczasieroz-
winąłsięwSzabadceswoistykultKosztolányiego.Jużporozpadzie
Jugosławiiw1991r.rozpoczęłysięobchodydnijegopamięci,któ-
rychważkimaspektemjestwydobywanieipodkreślaniefleuropejsko-
ścipisarza”,widocznewtytułachreferatówczyartykułówprasowych
19Z.Bieńkowski,Wskaliwyobraźni.Szkicewybrane,Warszawa1983.
20Por.np.D.Kosztolányi,Ptaszyna,tłum.A.Sieroszewski,Warszawa2011.
21É.Hozsa,Ahiánysztereot{piáiahuszadikszázadkilencveneséveinekvajdasági
magyarirodalmábanésaszabadkaiKosztolányi-kultuszban,flLetünk”2011,nr4,
s.103–113.
22Á.N.Abonyi,Budapest,retour,Zenta2008.
