Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MonikaBanaś
ówczesnychwysokorozwiniętychspołeczeństw.Dotychczasowewartościzwiązane
ztradycyjnymporządkiem,jak:wyraźnahierarchicznośćstrukturywspólnotowej,
rodzinazmężczyznąjakogłównymżywicielemidecydentem,bezpieczeństwomate-
rialne,podległośćwładzyzsilnieograniczonąmożliwościąwpływunajejdecyzjeczy
gorliwareligijność,ustąpiłypostawie,dlaktórejbardziejistotnestałysięm.in.:swo-
bodawypowiedziiekspresji,możliwośćwspółdecydowaniawkwestiachpolitycz-
nych,jakośćżyciaujmowanawkryteriachsamorozwojuikształceniaorazrówno-
uprawnieniepłci.Inglehartwprzeprowadzonychprzezsiebiebadaniach(zupływem
czasukilkakrotniepowtórzonych)wykazałprawidłowościsterującezmianąspołecz-
ną,aściślejkulturową29.Codlanasistotne,odniósłjądosferypolityki,dostarczając
przykładównato,wjakisposóbzmianakulturowapoprzezzmianęwartościwpływa
namodyfikacjępoglądówpolitycznychobecnychwspołeczeństwie.Postmateriali-
styczneujęciezapoczątkowaneprzezInglehartaprzyciągnęłouwagębadaczy,specja-
listóworazzwykłychobywateli,dlaktórychistotnestałysięzagadnienia:
1)uwarunkowańsprzyjającychbudowaniutzw.demokracjiuczestniczącej,
2)animacjiruchówiinicjatywobywatelskich,
3)ochronyśrodowiska,
4)prawmniejszości,wtymmniejszościseksualnych,
5)prawkobiet,wtymprawadoaborcji,
6)indywidualizmuwsferzegospodarczejispołecznejczy
7)weryfikacjizałożeńpaństwadobrobytu30.
ZmianapłaszczyznanalitycznychprzełomusiódmejiósmejdekadyXXstule-
ciapociągnęłazasobąpotrzebęnazwanianowowytyczonegoobszarubadawczego,
araczejfenomenówgowypełniających.Izaistetaksięstało.Nowakulturapolityczna
(ang.NewPoliticalCulture,NPC)zaznaczyłaswojąobecnościąopozycyjnywstosun-
kudopoprzedniegooglądrzeczywistości;przekierowałastrumieńświatłanadotych-
czasnieobecnelubniezauważoneelementyświataspołecznego.To,coumykało,było
niewidocznelubpoprostumałoistotnedlabadaczypoprzednichdekad,otrzymało
wlatach80.XXw.nowąnomenklaturę,unoszącjąwkolejnedziesięciolecie.Tyle
żeto,conowe,świeże,odkrywczedlajednych,dlainnych–zwłaszczagdysąnimi
następnepokolenia–oryginalne/nowejużbyćprzestaje.Dlategodzisiejszydyskurs
okulturzepolitycznej,prowadzonyzarównowkraju,jakizagranicą,nieupominasię
onoweimię,mimożewciążprzybywawnimkolejnychproblemówdomagających
sięopisuianalizy.
Przedstawionejakdotądtylkoniektóre,wybranekoncepcjewypełnianiater-
minunkulturypolitycznej”jużzapowiadająproblem,którydotyczytakżepojęcia
nkultury”–jestnimmnogośćiróżnorodnośćdefinicji.Niemiejscetuiniecel,by
wyliczaćwszystkie.Zamiasttegoniechzamieszczonewniniejszymtomietekstydo-
29R.Inglehart,ChangingValuesamongWesternPublicsfrom1970to2006,nWestEuropean
Politics”2008,vol.31,s.130-146.
30TheNewPoliticalCulture,ed.T.N.Clark,V
.Hoffmann-Martinot,Oxford1998,s.3-7.
