Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oprzenikalnościrzeczy.Kultura,polityka,kulturapolityczna
23
przenikaniuwzorców,tymbardziejjeśliwydająsięwysoceskuteczne.Brakzaufania
lubmocnoograniczonezaufaniedootoczenia,niepewność,sceptycyzmorazpo-
dejrzliwośćwobecintencjipodmiotówzewnętrznych(m.in.innychpaństwczyUnii
Europejskiej)toelementyzauważalnewtamtejszejkulturzepolitycznej.IwonaJaki-
mowicz-OstrowskakreśliobrazwspółczesnejGrecji,odnoszącsięprzytymdoistot-
nychuwarunkowańhistorycznych,zarównotychzokresuIiIIwojnyświatowej,ale
takżeznaczniewcześniejszychzdarzeń,którychśladodnajdujemyobecnie.Przykła-
demtegojestchociażbysamoidentyfikacjagreckiejkulturyjakospadkobierczynian-
tycznejspuścizny,comiałobyczynićużytkownikówtejkultury–Greków–wyjątko-
wyminatlepozostałychnarodówEuropy.Jednocześniekłopotygreckiejgospodarki,
rozchwianieibrakstabilizacjifinansowejpaństwabudząostrąkrytykęotoczenia
międzynarodowego,upatrującegoprzyczyntychżeproblemówm.in.wnieprzejrzy-
stościżyciapublicznego,przyzwoleniunakorupcję,słabymetosieciężkiejpracyczy
brakupostawygotowejdowyrzeczeńwczasiekryzysu.Autorkaartykułupt.Kultura
politycznawdzisiejszejGrecji,poprzezpodjęciesięanalizytegofenomenuzmakro-,
mezo-imikroperspektywy,dostarczainteresującychrefleksjinadkolejnym,odmien-
nymodpozostałych,rodzajemkulturypolitycznej.
Wątkifilozoficzno-antropologicznespajajądyskursdotyczącypostaciReinhol-
daNiebuhra,amerykańskiegoteologadrugiejpołowyXXw.JarosławRokickikreśli
postaćtegowybitnegomyślicielaidziałaczaspołecznego,starającsięwskazaćnanie-
zwykłązdolnośćNiebuhradołączeniatego,copolityczne,ztym,coteologiczne.Ów
nietypowyzwiązekokazałsięwielceskuteczny,bowiem–jaksięokazuje–wpłynął
wznaczącysposóbnakształtzałożeńprogramowychadministracjiprezydentaBa-
rackaObamy,któryotwarciestwierdził,żeteologiapolitycznaNiebuhrastanowidla
niegoniewyczerpaneźródłoinspiracji.
FenomenmyśliNiebuhrowskiejniepozwalasprowadzićsiędoprostychstwier-
dzeń.Wymagasięgnięciadoźródełistotyinaturyczłowieka,dopróbyuzmysłowie-
niasobiefaktuodwoistościludzkiegorozumu,skłaniajacegodoczynówhaniebnych,
powodowanychpoprzezuleganieZłu,orazszlachetnych,będącychwyboremDobra.
Tenswoistynschizofrenizm”wymagaciągłegoczuwaniaigotowościdopodejmowa-
nianieustannegotrudu,byniedopuszczaćdotragediiobrazowanychHolocaustem,
czystkamietnicznymi,prześladowaniaminatlenarodowym,rasowym,religijnym
lubzinnychpowodówstanowiącychpretekst.PełnytekstartykułuRokickiegopo-
zwalazrozumiećgłębięfilozofiiNiebuhra,docenionejprzezwspółczesnychdziękijej
sileoddziaływaniaipragmatycznejdyspozycji.
Interesującąkwestięwkontekściezjawiskprzenikaniatreścikulturowychzod-
miennychkręgów:europejskiegoorazirańskiego,podejmujeMałgorzataAbassy.Au-
torkakoncentrujesięnadziewiętnastowiecznychzdarzeniachorazprocesach,które
zaistniaływIraniepodwpływemkontaktuprzedstawicieliirańskiegospołeczeństwa
zkulturąEuropy.Efektemtychkulturowychspotkańbyłapróbatransferuwybranych
treściliberalnegoporządku,typowegodlakrajównaszegokontynentu,nagruntdaw-
nejPersji.Reprezentanciirańskiejinteligencji,m.in.MirzaJusuf-chan,októrympi-
szeAbassy,dostrzegalipotrzebęmodernizacjiswojegokraju,jednakpoprowadzoną
