Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wdoświadczeniachspołeczeństwpostkolonialnych,którychprzykładem
bezwątpieniasąStanyZjednoczoneAmeryki,dobroczynnośćopierałasię
pierwotnienaformachwsparciaindywidualnegobądźnapomocyorganizo-
wanejnapoziomielokalnejwspólnotylubgminywyznaniowej(woderwaniu
odcałejwspólnotyjakotakiej).Organizacjapowyższabyławynikiemtyleżsa-
mowystarczalnościformoddolnejsamoorganizacji,iletendencjidosamo-
ograniczaniawładzynaszczeblucentralnym(rządufederalnego).Sytuacja
zmieniałasięwrazzrozwojemgospodarczymorazpostępującąindustrializacją
(wtymzjawiskiemmasowejimigracjizkontynentueuropejskiego,np.wobli-
czubumugospodarczegonaprzełomieXIXiXXw.)(por.Gross2002;Crocker
2002).Zjawiskobiedywpołączeniuzodmiennościamikulturowymistałosię
szczególniedoskwierającewwielkichanonimowychośrodkachmiejskich
12
.
Niezależnieodspecyfikiwzorówprzenoszonychzkontynentu,Ddziedziczony”
potradycjiangielskiejobraz(anty)szacunkuspołecznegoinaznaczającysta-
tussamejpomocywpłynąłnaprocesinstytucjonalizacjidziałaniapozytywnie
zorientowanegonainnych(np.jakoindywidualnejdecyzjiidącejwpewnym
sensiewpoprzekspołecznemuwizerunkowi)
13
.Czynnikiutrwalającetenro-
dzajstosunkówspołecznychbyływprzypadkuStanówZjednoczonychiAnglii
niecoodmienne,choćsamafilozofiapomocywykazywałainadalwykazuje
podobieństwa.Genetycznie(istrukturalniejednocześnie)istotnewydająsię
tutajinklinacjedodominującejspołeczniepozycjiburżuazjiidrobnejburżu-
azjiiwjednym,iwdrugimprzypadkuutrwalającerelacjespołecznedziedzi-
czonejeszczezwczesnegookresuindustrializacji.Jakościowązmianęna
grunciebrytyjskimprzynosidopieroplanBeveridge’a(BeveridgePlan
z1942)ilustrującyewolucjęstosunkudozagadnieniazaspokojeniapotrzeb
ikwestiiredystrybucji(por.Harris1999).Popularnośćpóźniejszejkoncepcji
Dobywatelstwasocjalnego”Marshalla,którejideowychźródełmożnasiędo-
szukiwaćniecowcześniej,bowlatach30.XXw.,byławięcświadectwem
ewolucjimyśleniawWielkiejBrytaniiwpołowieXXw.
14
---
---
---
---
---
12
Problemtenstałsięinspiracjądorealizacjijednegozkluczowychprojektówbadaw-
czych,doprzeprowadzeniaktóregozaproszonobadaczazUniwersytetuJagiellońskiego–Flo-
rianaZnanieckiego.ZaowocowałaonaDNotąmetodologiczną”–wprowadzeniemdopracy
ChłopPolskiwEuropieiAmeryce(por.Znaniecki1976).
13
Podobniezapewnebyłoztendencjądoprofesjonalizacjitakiejpomocy,którawwarian-
cieorganizacjizwyspecjalizowanympersonelemwolontariuszy(np.DArmiiZbawienia”(Salva-
tionArmy)powołanadożyciawdrugiejpołowieXIXw.wAnglii)nawoływałapotrzebujących
Ddopowrotu”nałonozbiorowości.WpodobnymokresiezaoceanemtasamaformułaDwolon-
tariackiej”ijednocześniepodyktowanejprozelityzmemdziałalnościuzyskaławAmerycekształt
organizacji,takichjak:StudentVolunteerMovement(SVM)czyYoungMen’sChristianAssocia-
tion(YMCA)(por.Sealander2002).
14
Wartoprzypomnieć,żeformypowszechnychubezpieczeńzdrowotnych,jakonajdalej
idącyprzejawprzejmowaniaprzezspołecznośćodpowiedzialnościzalosjednostki,wEuropie
~
23~
