Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
goikonsekwentnejkrytykiustrojuzwierzchniczegozasadniczood
opublikowaniarozprawyhabilitacyjnejGemeinde,Staat,Reichals
Gebietskörperschafen.VersucheinerdeutschenStaatskonstruktion
aufGrundlagederGenossenschafstheoriewroku18896.Ostateczne
credoswoichpoglądównaustrójzawarłwskondensowanejformie
wartykuleprasowymz14listopada1918r.Volksstaatoderver-
kehrterObrigkeitsstaat:nAlboWilson,alboLenin,albowypływają-
cazfrancuskiejrewolucjiirozwiniętaprzezamerykańskąrepubli-
demokracja,albobrutalneformyrosyjskiegofanatyzmu.Trzeba
wybierać”7.
Bardzokrytycznywobecdominującegowdawnymustrojudu-
alizmuRzesza-Prusy,dostrzegającywnimistotęzwierzchniczości
iprzeszkodędlarozwijaniarządówdemokratycznych8wpierwot-
nymprojekcielansowałPreussunitarnymodelpaństwa,wktórym
państwazwiązkowepozbawionebyływpływunatworzeniesięnwoli”
całejRzeszy.Projekttakiniemógłzyskaćwżadnymraziepopar-
ciakomisjizuwaginaniedocenianiewnimtradycjiniemieckiego
federalizmu.Kolejneprojektyprzedstawiałjużrządzaktywnym
udziałemswegoministraHugoPreussaiprawakrajówzostałyjuż
wnichuwzględnione,szczególniewdrugimprojekcierządu,zgodnie
ztradycjązwiązkowości.Drugiprojektrządowyprzekazanyzostał
28-osobowejKomisjiKonstytucyjnej9.Obradykomisjiobjęły42po-
siedzeniapomiędzy4marcaa18czerwca1919r.Komisjawielceza-
sadniczychzmiandopierwotnegoprojektuPreussaniewprowadziła.
Podstawoweuzupełnieniapierwotnegozamysłupolegałynatym,
bywczęścidrugiej,regulującejprawapodstawowedoprecyzować,
nawniosekSPD,kwestieprawsocjalnychi,nawniosekliberałów,
gwarancjewzakresieedukacjiiwolnościreligijnych.Wzmocnieniu
uległyteżkompetencjeRzeszywstosunkudokrajów.WnioskiSPD
zmierzałyrównieżdowzmocnieniaelementówdemokracjibezpo-
6Berlin1889.
7BerlinerTageblatt,Jg.47,wtomieH.Preuss,Staat,Recht,Freiheit,J.C.B.Mohr
(PaulSiebeck),Tübingen1926,s.367.
8JakchoćbywpracyDasdeutscheVolkunddiePolitik,EugenDiederichsVer-
lag,Jena1915,s.58-59.
9Całośćstenogramówposiedzeńkomisjiw:FreiburgerhistorischeBestände-
digital.AlbrechtLudwigs-UniversitätFreiburg.VerfassungsgebendedeutscheNatio-
nalversammlung.SitzungdesVerfassungsausschusses,http://dl.ub.uni-freiburg.de.
4
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone