Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2
Paradygmatywdydaktyce
WPROWADZENIE
Przezterminnparadygmaty”rozumiesięzbiórfundamentalnychpojęćiteo-
riitworzącychpodstawydanejnauki,którychsięniekwestionuje.ThomasS.
Kuhn
1wprowadziłtękategoriępojęciową,analizująchistorięnauki.Zauważył,
żeodkrycietzw.anomaliiwczasierewolucjinaukowejprowadzidonowych
paradygmatów,którezkoleirodząkolejnepytaniadotyczącepodstawowych
problemów.Noweparadygmatyzmieniająregułygryitworząnowestruktury
teoretycznepozwalającenainnespojrzenienabadania
2.Dominującateoriaokre-
ślapunktwidzenianajistotniejszychdlaniejelementówskładowych.
Paradygmatywewspółczesnejdydaktycecechujejednoczesnewystępowa-
niewielukoncepcjiwramachjednegonurtuteoretycznego.Czasamisięoneuzu-
pełniają,alebywateż,żesięróżniąisązesobąsprzeczne.Syntetyczniezjawisko
toująłBogusławŚliwerski
3,zwracającuwagęnabrakspójnościparadygmatów
zewzględunaichniewspółmiernośćiodrębnośćpowodowanąróżnorodnympo-
strzeganiemświata.Zauważyłtakże,żewielośćparadygmatówwcaleniemusi
oznaczaćichrównoprawności.Poczynionespostrzeżeniasąbardzotrafnedla
ocenyistniejącegostanuteoriikształcenia,cozostanieuwzględnionewdalszych
rozważaniachnatematparadygmatówwewspółczesnejdydaktyce.
Występującyobecnieznaczącyrozrzutteoriikształceniaspowodowanyjest
rosnącąliczbąpodejśćteoretycznychwprowadzanychdodydaktykiorazzło-
żonościąprocesówspołeczno-kulturowych,októrychpisaliśmywpoprzednim
2https://en.wikipedia.org/wiki/The_Structure_of_Scientific_Revolutions,
dostęp:
10.03.2019.
3B.Śliwerski,Jakiparadygmat?[w:]Edukacja-moralność-sferapubliczna.Ma-
teriałyzVIOgólnopolskiegoZjazduPedagogicznegoPTP,red.J.Rutkowiak,D.
Kubinowski,M.Nowak,Lublin:OficynaWydawniczanVerba”2007,s.443-444.
23
