Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poznać,bardzoczęstoprzyjmujecośnawiarę,dopowiadasobie,
wymyśla.Niebagatelnąrolęodgrywajątutakżetecechyczłowieka,
któreniejakoskłaniajągodozniekształceniaobrazuprawdy,bycoś
dlasiebieuzyskać.Takpowstajenieprawdziwyobrazświataizła
wiedzaostanierzeczy.
Zepistemezwiązanajestepistemologia.Najogólniejmówiącto
naukaopoznaniu,teoriapoznania.Jestfilozoficznymdociekaniem,
iwyjaśnianiem,wartościirzetelnościinformacjiootaczającejnas
rzeczywistości,zawartejwaktachpoznania
5
.
JużSokrateszaproponowałzniesieniewiedzypozornej,wszel-
kiegotypumniemań,bezmyślnych,bezkrytycznychprzekonań,
opiniiiprzesądów,izadaniesobietrudunieprzerwanegodociera-
niadoistotyrzeczy
6
.Wiedzapewnabowiemprowadzidodobra.
Sokratejskiczłowiekjestwswojejistociedobry,alebrakrzetelnej
wiedzyprowadzigodozłychczynów.
Stoicywyróżniajądwawyobrażeniaostanierzeczy.Zbliżone
doepistemicznychnazywająkataleptycznymi.Stanowiąonekry-
teriumrzeczy,bopochodząodprzedmiotuistniejącego,sąznimi
zgodneitaksięwnasodcisnęłyiodbiły.Akataleptycznezkoleisą
doksalneiniepochodząodprzedmioturzeczywiścieistniejącego,
ajeślipochodzą,towżadnymrazienieodsamoistnegoiniesąone
anijasne,aniwyraźne
7
.Wtensposóbpostoickumożnarozróżnić
to,coprawdziweodtego,comniemane.Wymaganajestzgodność
międzyrealnąobecnościąrzeczyczystanurzeczy,aprzedstawie-
niem.Przedmiotowejoczywistościmówimytak,anieoczywistości
mówimynie.
5
M.A.Krąpiec,hasłoepistemologia,wiPEF,t.3,Lublin2002,s.193-200.
6
B.Dembiński,op.cit.,s.649.
7
D.Laertios,VII,46.
20
