Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niżwprzypadkupodaniaczystegowyciągu.Problematykazastosowanejtrucizny
możerównieżleżećwnazwach–wstarożytnościobiewspomnianeroślinyokreśla-
nołacińskimterminemcicuta.
Interesującąpostaciązapisanąnakartachstarożytnejhistoriitoksykologiibył
MitrydatesVI,królPontu,znanyinaczejjakoDEupator”(Wielki).Jegoobsesjąbyło
poszukiwanieuniwersalnegoantidotumowłaściwościachuzdrawiającychpopoda-
niujakiekolwiektrucizny.Najegocześćowaodtrutkazostałanazwanamithridatum.
Cowięcej,obsesjaMitrydatesabyłarównieżzwiązanazobawąowłasneżycie–
odczuwałlękprzedzatruciemzbrodniczym,dlategocodziennienakolacjespoży-
wałmieszaninęskładającąsięzmałychdawektrucizndostępnychwowychczasach
(główniejadyzwierzęceiwyciągizroślin).Legendagłosi,żejegopróbasamobójcza
przezzażycietruciznybyłanieskutecznazuwaginawysokąodporność,jakąnabył.
Oprócztestowaniatruciznnawłasnymorganizmieznanybyłrównieżzeksperymen-
tówzużyciemróżnychsubstancjichemicznychnawięźniachpoddawanychtortu-
rom(szczególniespektakularnymprzykładembyłowlewaniedogardłaroztopionego
złota),atakżewykorzystywaniatruciznwwalkachzRzymianami(np.delibal/miel
fou–mióddoprowadzającydoobłędu,pochodzącyzokolicwystępowaniarododen-
dronówitojadumocnego).
Chybanajbardziejspektakularnymprzykłademsamobójstwaprzyużyciutru-
ciznywstarożytnościbyłaśmierćKleopatry(KleopatryVII).Jakmożnawyczytać
zpapirusów,królowastarożytnegoEgiptuwobawieoswójlospostanowiłagodnie
umrzeć,popełniającsamobójstwoprzyużyciujadukobry.Istniejewielespekulacjina
tematprzebiegutegosamobójstwa.Szekspiropisuje,żeKleopatrazostałaukąszona
wusta,inneźródłapodają,żewłonolubmiejscepodprawąpiersią.ZkoleiKasjusz,
przepisujączeznanialekarzaKleopatry(Olymposa),wskazujenażyłynaramieniu.
Niezależnieodwersjizdarzeńbardzoprawdopodobnejest,żebyłtojadkobrykró-
lewskiej(Ophiophagushannah)–śmiercionośnyiszybkiwdziałaniu.Wartowspo-
mnieć,żeistniejerównieżhipoteza,zgodniezktórąprzyczynąśmierciKleopatrybył
tlenekwęgla(II)(CO)–głównyskładnikczadu,którypowstałnaskutekniecałkowite-
gospalaniawęgla(przybrakudostatecznejilościtlenu)podczasrytuałówodprawia-
nychprzezjejsłużące.
Fascynujące(awręczparadoksalne)podwzględemtoksykologiibyłorównieżCe-
sarstwoRzymskie.Stosowanietruciznbyłotamtakpowszechne,żeogromnąpopu-
larnościącieszyłasięfunkcjapraegustatora–czyliosobykosztującejpotraw.Wza-
sadzieniewiadomo,dojakiegostopniarolatakichDkoneserów/testerówdań”była
skuteczna,gdyżdużaczęśćtruciznniedziałanatychmiastowo.Ponieważpraktyki
stosowaniatruciznbyłybardzopowszechne,zostałyogłoszoneprawa(81r.p.n.e.),
którezakazywałyichużywanie–LexCorneliaDesicariisetveneficiis.Wmyśltego
prawakaranowszystkich,którzydopuścilisięstosowaniatrucizndoosiąganiaswo-
ichcelów.Truciznywykorzystywanowówczasnietylkojakonarzędziadoelimina-
cjiprzeciwnikówaletakżewcelachsamobójczych,uważano,żetakierozwiązanie
6
CZĘŚĆi.PODSTAWYTOKSYKOLOGiiOGÓLNEJ
