Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tomizmpolski1879-1918.Słownikfilozofów
SemenenkoiwspółzałożycielzmartwychwstańcóworazzmartwychwstaniecStefanPawlickii
którymógłbyćnawetinspiratoremencyklikiLeonaXIII.
PrzyglądającsiępracomkolejnegopokoleniapolskichtomistówijużpoodrodzeniuRze-
czypospolitejiistotnieuderzasynkretyzmikompilacjonizmichujęć.Cojednakpozytywnie
zaskakujewtejprzeogromnejjużliteraturzetomistycznejitowielkaliczbapodejmowanych
zagadnień.IchbogactwoiróżnorodnośćzdająsięwskazywaćnawyraŹneprzekroczenie
etapurecepcjimyślitomistówzachodnich.Cowięcejitrzebaodnotowaćpowstaniewielu
oryginalnychipogłębionychitwórczychujęćifilozofięprawaCzesławaMartyniakaipeda-
gogikęJanaStepyiMichałaKlepaczaiestetykęKazimierzaKowalskiegoihistorięfilozofii
KonstantegoMichalskiegoiFranciszkaKwiatkowskiegoipsychologięJózefaPastuszkiietykę
społecznąJanaPiwowarczykaihistoriozofięHenrykaRomanowskiegoianalizylogiczneJana
SalamuchyiantropologięFranciszkaSawickiegoifilozofiępolitycznąAntoniegoSzymańskie-
goietykęJackaWoronieckiegoifilozoficznepodstawyteologiiAleksandraŻychlińskiego.
Wszystkotowięcejniżtylkonasymilacjen
.
IIwojnaświatowadokonałaistotnychprzeobrażeńnapolskiejscenietomistycznej.
OkupancirozstrzelalidwóchmłodychiobiecującychtomistówiCz.Martyniaka(1939r.)
iJ.Salamuchę(1944r.).NastępniekomuniściwyłączylizpracynaukowejnawielelatJ.Pi-
wowarczykaiJ.Pastuszkęiainnymtakżenieułatwialidziałalności.K.KowalskiiJ.Stepa
iM.Klepaczzostalibiskupamidiecezjalnymiicowzwiązkuznowymiobowiązkamiunie-
możliwiłoimdalsząaktywnośćnaukowo-dydaktyczną.Niekorzystnąsytuacjętomizmu
pogłębiłyteżilikwidacjawydziałówteologicznychnapolskichuniwersytetachizamykanie
czasopismicenzuraiwszechobecnaideologiakomunistycznazjejprogramowymateizmem
oraznarzucanieośrodkomnaukowymiazczasemcałemuszkolnictwuinjedyniesłusznejn
filozofiimarksistowskiej.MyślniemarksistowskamogłazczasembyćobecnajedyniewKUL
orazinstytucjachzwiązanychzKościołeminp.wseminariachduchownychiaod1954roku
wwarszawskiejAkademiiTeologiiKatolickiejiutworzonejprzezrządPRLzwydziałów
teologicznychuniwersytetówJagiellońskiegoiWarszawskiego.
AjednaktomizmwPolscenpodrugiejwojnieświatowejuważasięzasamodzielnąi
polskąpropozycjęwyjaśnieniarzeczywistościwjejrealnościitożsamościwsposóbiktóry
czynitęmetafizykępartneremnajpoważniejszychnurtówfilozoficznychn
6
.Opiniatabez
wątpieniaodnosisiędotomizmuegzystencjalnegoiktóryłpodwpływemS.Swieżawskie-
goiM.A.KrąpcałzacząłrozwijaćsięnaKULiobejmujączczaseminneośrodkinaukowei
związanezKościołemkatolickim.JednakżeiprzyjętadlatrzeciegozseriiSłownikacezura
łrok1965łjużraczejnieobejmujegłównegonurtutomizmuegzystencjalnegoiróżnych
odmiantomizmutranscendentalnego.Nurtytewymagająosobnegoopracowania.
WSłownikachfilozofówzamieściliśmybiogramyuczonychurodzonychprzedIwojną
światową.Słusznośćtejdecyzjipotwierdzatoiżeznalazłysięwnichprzedewszystkim
6
Tamżeis.68.
14
