Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
BarbaraCzapik-Lityńska
terytorialną,społecznąikulturowąludzi.Odrzucaideekulturowegouni-
wersalizmuidominacjijednychkulturnaddrugimi,atakżetraktowanie
odrębnościjakonadwartościpozytywnej.Różnicamożebyćmotorem
wykluczaniaiagresji,aletakżeakceptacji,tolerancjiczykrytycznejafir-
macji.Dużozależyodprzyjętychirealizowanychprojektówpolitykitożsa-
mościowej24.
Wprzytoczonymfragmenciepobrzmiewająechanowszychkon-
cepcjitożsamości,wktórychrozumianajestonajakowartośćłączona
zkoniecznościądialogu25,zuzgadnianiemkoncepturozumutrans-
wersalnego26iaktywnościpodmiotówkulturywybierającychwartości
wedługmiaryetycznej.Tożsamośćkulturowajawisięjakoprzestrzeń
zróżnicowanaijakoprzestrzeńróżnicy.ZdaniemGadamera,różnica
świadczyobogactwie,arefleksyjnyumysłpotrafiodpowiednio
wyzyskać.PrzykłademjestdlafilozofaEuropa27-zwielościąpięknych
różnic.Podobnąinterpretacjękwestiitożsamościowych-wodniesieniu
dorealiówbyłejJugosławii-odnajdujemyuAleńaDebeljaka,prezen-
tującegowesejachwłasneprzemyślenianatemattożsamości,różnicy,
międzykulturowości,natematodczuwaniatożsamościpodmiotowej
jakowartości28.
Różnicajestpodstawąwielokulturowości,aleteżwszelkiejinności,
odmiennościmogącejsprawiaćproblemy29.Jestkonstytutywnym
24S.Gajda:Słowiańskiedyskursytożsamościowe.W:Tożsamośćajęzykwperspek-
tywieslawistycznej.Red.S.Gajda.Opole2008,s.10.
25Por.Ch.Taylor:Źródłapodmiotowości.Narodzinytożsamościnowoczesnej.
Przeł.M.Gruszczyński.Warszawa2001.Zob.też:Filozofatożsamości.Red.J.Koj-
koł.Gdańsk2007.
26W.Welsch:Naszapostmodernistycznapostmoderna.Przeł.A.Zeidler-
-Janiszewska,R.Kubicki.Warszawa1998.
27Zob.H.G.Gadamer:DziedzictwoEuropy.Przeł.A.Przyłębski.Warszawa
1992.
28A.Debeljak:Zmierzchidoli.Przeł.J.Pomorska.nLiteraturanaŚwiecie”
1994,nr11.Idem:MojeBałkany:erozjapamięciiwypływającezniejzagrożenia.Przeł.
J.Jóźwiak.nKrasnogruda”2003,202,nr16.Zob.teżZ.Darasz:ByćSłoweńcem.Esei-
stycznereinterpretacjeproblemu.W:Literaturysłowiańskieporoku1989.T.3:Podmio-
towość.Red.B.Czapik-Lityńska.Warszawa2005.
29Ooswajaniuróżnicywprocesachkształtowaniatożsamościnaprzykładziere-
fleksjipisarzybyłejJugosławiizob.B.Czapik-Lityńska:Owielokulturowościimię-
dzykulturowościnapodstawieesejówJančara,Debeljaka,Drakulić,UgreńićiČolovicia.
W:Spotkaniamiędzykulturowe.T.1:Literaturoznawstwo.Kultura.Red.K.Jarząbek,
A.Ruttar,S.Sojda.Katowice2013.Zob.teżM.Bobako:Demokracjawobecróżni-
cy.Multikulturalizmifeminizmwperspektywiepolitykiuznania.Poznań2010oraz
I.Čolović:Bałkany-terrorkultury.Wybóresejów.Przeł.M.Petryńska.Wołowiec
2007.