Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tożsamośćjakowartość
21
ciowychiczynijeczęstoprzedmiotemróżniepojmowanychinterpreta-
cji.JonathanCullersądzi,że
Teoretyczneinterpretacjeproblemutożsamościmogąsprawiaćwrażenie
zbytuproszczonychwzestawieniuzjegosubtelnymujęciemwpowieściach,
którepotrafiąchytrzeobejśćproblemtwierdzeńogólnych,przedstawiając
przypadkijednostkowe,ajednocześnieliczącnaukrytąsiłęgeneralizacji:
byćmożewszyscyjesteśmyEdypami,Hamletami,paniamiBovarylub
JanieStarks42.
Wpowieściachnieznajdziemywprawdziedefinicjitożsamości,ale
stanowiąonebogatymateriałdointerpretacjiludzkichzachowańido-
świadczeńtożsamościowych.
Literaturoznawstwoodnotowujewzmożonezainteresowanieka-
tegoriątożsamościnafalizwrotówmetodologicznych43,jakiedokonały
sięwostatnichdziesięcioleciach.Tożsamośćjakokategoriaantropolo-
gicznapojawiłasięwbadaniachstosunkowoniedawnowrazzinten-
syfikacjązainteresowaniaczłowiekiem,podmiotemipodmiotowością.
Zainteresowanieproblematykątożsamościowąwzmagałyrównież
wszelkiekryzysy44.Polskieośrodkislawistycznezajmowałysiętożsa-
mością(przedewszystkimtożsamościąSłowian:historyczną,kulturową,
społeczną)wewszystkichwymienionychperspektywach.Badaniom
tymtowarzyszyłoprzekonanie,tożsamośćjestważna,żejestwar-
tością.
Kryzystożsamościowynależydonajbardziejzłożonychzjawisk,wy-
nikającychm.in.ztrudnościwopanowaniuróżnic.Najczęściejobser-
wowanybywanaprzecięciuhistorii,polityki,kultury.Dzisiajjużwiemy,
żekryzystożsamościowymożedotyczyćnietylkotejwidocznejsfery
rzeczywistości,leczmożesiętakżerozgrywaćwnaszejświadomości
ipodświadomości,możebyćwynikiemniezaspokojeniaelementarnych
potrzebbiologicznychiemocjonalnychczyzmaganiasięzwyboremroli
tożsamościowej.Przykłademtakiegotypukryzysumożebyćtrudnado
leczeniaanoreksja.Odpewnegoczasuprzeważaopinia,żeanoreksjanie
jestspecyficznąchorobą,alenogromniezłożonąreakcjąnazagubienie
42J.Culler:Teorialiteratury.Przeł.M.Bassaj.Warszawa1998,s.129.
43Oslawistycznymzwrociemetodologicznymzob.M.Dąbrowska-Partyka:
Zwrotkulturowywpolskimliteraturoznawstwieslawistycznym.nPamiętnikSłowiański”
2013,63,s.41-57.
44Por.Okryzysie.Red.K.Michalski.Warszawa1990;Kryzystożsamościł;Roz-
padmituijęzykał