Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RusinówRzeczypospolitejstałosięzałożenieKolegiumKi-
jowsko-Mohylańskiego,nafundamenciektóregowyrosła
tradycjakijowsko-mohylańska.Odtejporyzdecydowana
większośćprzedstawicielipograniczapolsko-ruskiego,któ-
rzyzamieszkalinaterenieRusiMoskiewskiej,reprezento-
wałajednocześnietradycjęmohylańską.ZkoleiRosja,która
doświadczyłakatastrofypolitycznej,materialnejiducho-
wejnapoczątkustulecia,przechodziłaczasrekonstrukcji
wlatachdwudziestychoraztrzydziestych.Wówczasrów-
nieżzaczęliemigrowaćdoCarstwaMoskiewskiegopierwsi
Rusinizpaństwapolsko-litewskiego.
Drugietapzamykasięwlatach1654–1686.Pokrywasię
onwzasadziezokresemRuinywdziejachUkrainy(lata
1657–1687),kiedypograniczepolsko-ruskiepustoszyły
wojnyidestabilizacjapolityczna.RozejmpomiędzyRosją
aRzeczpospolitązawartywAndruszowiew1667r.tylko
częściowouspokoiłsytuację,gdyżwciążniewyjaśniono
kwestiiprzynależnościjurysdykcyjnejprawosławnejme-
tropoliikijowskiej.Tenproblemstałsięgłównymtematem
dyskusjiwśródduchowieństwaorazelitypograniczatamte-
gookresu.NatomiastwRosjimiaływówczasmiejsceważne
wydarzenia,przedewszystkimreformacerkiewna,atak-
żeprzyspieszenieprocesuokcydentalizacjiitransformacji
kulturowej.Wzjawiskachtychniebagatelnąrolęodgrywali
reprezentancitradycjimohylańskiej,którzynaskutekzmia-
nygranicbezproblemuprzemieszczalisięnaobszarRusi
Moskiewskiej.SymeonPołockiiEpifaniuszSławineckito
najważniejsiprzedstawicieleuczonościkijowskiejtamtego
czasu.
TrzeciokreswrelacjachRusiMoskiewskiejzpograni-
czempolsko-ruskimotwierarok1686,kiedymetropoliaki-
jowskaznalazłasięostateczniewstrukturachCerkwirosyj-
skiej,aUkrainalewobrzeżnazKijowem,namocyzawartego
wówczastraktatupokojowegomiędzyRosjąaRzeczpospo-
litą(traktatGrzymułtowskiego),definitywnieprzeszłapod
władzęcara.Natomiastkoniecprzypadanalatapanowania
carycyElżbietyiKatarzynyII,kiedypojawiłysiędekrety
13
