Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tradycjonalizmbezkompromisu...
nczysty”[puro],noczyszczony”[purificado]lubnnieczysty”[impuro]
390
.Jednakowoż
zwolennicyteoriioistnieniutejorganizacjiróżniąsięmiędzysobąnawetcodokwe-
stii,kiedyonapowstała.Autormrożącejkrewwżyłachrelacjiztortur,jakichmiał
doznawaćpodczasprzejściowegouwięzieniagoprzezInkwizycjęw1817roku
391
—gen.JuanVanHalen,twierdził,żeorganizacjapowstałajużw1817roku;brytyjski
pisarzhispanistaGeraldBrenanprzesuwadatęnarok1821;inni(XIX-wiecznipisarze
ihistorycy-amatorzy:EstanislaodeKotskaBayoiMiguelAgustínPríncipe)opowiadają
sięzarokiem1823,alenajczęściejpodawanajestdata1827roku.Jednakowożniema
anijednegozawodowegohistoryka,którybyprzyjmowałjakopewnyfaktsamoistnie-
nietejorganizacji.Zwracasięuwagęnato,żebpCaviabyłwrogiemwszelkichtajnych
stowarzyszeńiwłaśniew1827rokuwygłosiłdlaswoichdiecezjancyklkonferencji
ostrzegającychprzedniebezpieczeństwamiznimizwiązanymi,przypominającteż,
żesąonepotępianeprzezpapieży.Zdrugiejstrony,tworzenietakiegostowarzyszenia
wydajesięzbędnympodwojeniem,skoroistniałyTrybunałyWiary,abpOsmybył
wswojejdiecezjiprzewodniczącymjednegoznich.Zapewneracjęmazatemkatolicki
znawcahistoriitowarzystwtajnych,VicentedelaFuente
392
(1817-1889),
wskazujący,żeniemażadnychźródełbezpośrednichaniświadectwdokumentalnych
istnienianAniołaZagłady”
,orazwysuwającyhipotezę,żebyłatomistyfikacjawymy-
ślonaprzezmasonerięwceludyskredytacjijejkatolicko-rojalistycznychwrogów
393
.
Pierwszelatadrugiejrestauracjifernandinaztradycjonalistycznegopunktu
widzeniawypadałyzresztącałkiemdobrze:jakpisząautorzykarlistowscy,nbyłto
najjaśniejszyokrestegopanowania”
,zewzględunadobrąorganizacjęrządu(para-
doksalnietowokresieabsolutyzmupowstałaradaministrów),doskonałąorganizację
armiinapoziomieeuropejskim,odrodzeniegospodarczedziękipolityceuczciwych
isprawnychministrów,hojnyidobrzeukierunkowanymecenatartystyczny(utworze-
390
Cf.M.A.Príncipe,Tiriosytroyanos:historiatragicómico-políticadelaEspañadelsigloXIX:
conobservacionestremendassobrelasvidas,hechosymilagrosdenuestroshombresyanimales
públicos:escritaentreagri-dulceyjoco-serio,Impr.deDonBaltasarGonzález,Madrid1848,t.II,
ss.511-512.
391
Cf.NarracióndeD.JuanVanHalenescritaporélmismo,o,Relacióncircunstanciadadesucautividad
enloscalabozosdelaInquisición,suevasiónysuemigración,LibreríadeJulesRenouard,t.I-II,
París1828.
392
Właśc.VicentedelaFuenteyCondón.
393
Cf.V
.delaFuente,HistoriadelassociedadessecretasantiguasymodernasenEspaña,especialmente
delaFranc-Masonería,Impr
.deD.R.P
.Infante,Madrid-Lugo1874,t.I,ss.426-427,443-453,461.
98
