Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czypotrzebnanampłeć?Zjawiskoandrogyniiwobecdychotomiipłci
17
go”porządkuwczasierytuałówiwmitach–podkreślazarazemniepod-
ważalnośćtychżeregułwcodziennej,nnormalnej”ludzkiejrzeczywistości.
Podobnezjawiskomożnaodnaleźćtakżewniecodziennejrzeczywistości
przedstawieńteatralnych(Ramet,1996:5-7)–odrywającejwidzówodich
nzwykłej”codzienności:rzeczywistości,wktórejaktorzy,odgrywającpłeć
–niekiedy(jakchoćbywśredniowiecznejchrześcijańskiejEuropie)przybie-
rająnasceniepłećinnąniżichwłasnapłećanatomicznaiprzypisanajej,na
codzieńprzybieranapłećkulturowa.
Jakwięcwidać,święta,rytuałyimity–przywołującporządeksacrum–
sięgająpozazwykłyczasicodziennąrzeczywistość,czasowojezawieszając
(Eliade,1996).Dopodobnegouchyleniacodziennychregułdochodziteż
wczasiekarnawałuiwrzeczywistościkreowanejnascenieteatru.Będączaś
nprzerwą”czyteżchwiląwytchnieniaodnzwykłego”czasuirzeczywistości–
wydarzeniatestanowiązarazemichkontrast,przekraczająclubodwracając
obowiązującezasadyiniepodważalnyporządek.Podobniewładcyikapłani
mogliłączyćniepołączalne,przeciwstawneelementywjednejosobie–byli
przecieżniezwykłymiistotamiodgrywającymiswojerolewzwykłejrzeczy-
wistościinadzwyczajnośćichosóbmusiałabyćuwydatniona.
Zatemwrzeczywistościsacrumścisłyrozdziałnadwiepłciemógłzostać
uchylony,podczasgdywrzeczywistościludzkiej–pozaczasowymzawie-
szaniemgopodczasokreślonychświąt,rytuałów,ceremoniilubwtrakcie
karnawału–zasadatamusiałaobowiązywać,zaśnaruszeniejejbyłoniedo-
zwolone,jakopogwałcenieodwiecznegoporządku.Itakzniejednoznacz-
nościamiprzynależnościpłciowej–jaksięzdaje–radzonosobiepróbując
kontrolowaćjejakkażdąnanomalię”niewpisującąsięwprzyjętyobrazrze-
czywistościijejładu(por:Douglas,2007:80-81).Dlatego,jeśliniemożna
byłotakiejniejednoznacznościpłciowejsakralizowaćiumieścićwobrębie
rytuału,próbowanoporadzićsobieznanomalią”np.uciekającsiędopo-
wtórnejklasyfikacji.Zamiastwięczaakceptowaćnwyjątekodreguły”dy-
chotomiipłciipozwolićnapewneprzekraczaniesztywnychjejgraniciról
społecznychprzypisanychdodanejpłcianatomicznej,łatwiejbyłostwo-
rzyćdodatkowąkategorięklasyfikacyjnądlatychosób,którychniejedno-
znacznośćmogłabynaruszyćprzyjętypodział.Przykładamisąchoćbyhidźra
(ntrzeciapłeć”wIndiach),berdache(winkte)uIndianpółnocnoamerykań-
skich,meksykańscymuxe,tajlandzcykathoey,czyalbańskiezaprzysiężone
dziewice.Ichoćwyłamująsięonizobowiązującejopozycjimężczyznavs.
kobieta–to(odwołującsiędolévi-straussowskiegozałożeniaotworzeniu
