Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ztymkrajem.Drugizbiórwątpliwościtopytaniaokulturępolityczną,interesy
grup,wartości,politykęhistoryczną,wreszcienacjonalizmywChinach,Korei
czyJaponii.Trzeciagrupatopytaniaozależnośćmiędzypolityką,gospodar-
kąabezpieczeństwem,interakcjemiędzywspółpracąstrategicznąakonfliktem
regionalnym.Moravcsikzwracauwagę,żenaregionmożnaspojrzećzarówno
zpunktuwidzeniateoriirealistycznej,jakiliberalnej.
Biorączatempoduwagęwymienioneidee,mieszczącesięwszerokimpo-
jęciuteoriiliberalnych,spróbujęspojrzećnawspółczesnerelacjewietnamsko-
amerykańskiezpunktuwidzeniaichwiarygodnegowytłumaczeniaipokazania
złożonościotoczeniamiędzynarodowego.Wksiążceznajdąsięzatemodniesie-
niadoprzywołanychopinii,m.in.cytowanegoMoravcsikaorazRichardsona,
którzyuważają,żeprzyopisiespołeczeństwAzjiWschodniejoparciesięjedy-
nienaliberalnymparadygmaciejesttrudnedowykonania.WedługRichardso-
na:nDyskusjadotyczącakonsekwencjineoliberalizmuwtychspołeczeństwach
uwydatniaskomplikowanekwestieijestzkoniecznościwybiórcza.Ztegopo-
woduanalizanierozciągasięnainnerodzajespołeczeństwa,takiejaktewAzji
Wschodniejczywbyłychkrajachkomunistycznych”14.
Wątpliwościowekażązastanowićsięnadprzydatnościąrealizmuwbadaniupro-
cesówzachodzącychwregionieAzjiPołudniowo-Wschodniej.Doanalizydyplomacji
wietnamskiejmożebyćzastosowananeoklasycznarealistycznateoriastosunkówmię-
dzynarodowych
15
,któraskupiasięnauwarunkowaniachwewnątrzpaństwowych.
Bodźcezewnętrzne,azwłaszczadominującywpływChinnasytuacjęwAzji
Południowo-Wschodniejwcałymokresiebudowywietnamskiejniepodległo-
ści,ichniekontrolowanywzrostgospodarczy,aobecniekonfliktnaMorzu
Południowochińskim,sątraktowanejakozmienneniezależne,wyznaczające
ogólneramydyplomacjirząduwHanoiwobecinnychgraczymiędzynarodo-
wych,wtymbędącychprzedmiotemniniejszejanalizyStanówZjednoczonych.
Zkoleiczynnikiwewnętrzne,takiejakuwarunkowaniaideologiczneczyzmia-
nyspołeczno-gospodarczewWietnamie,stanowiłyzmiennezależne.Biorąc
poduwagętakąkolejnośćspojrzenianadwustronnerelacjeamerykańsko-wiet-
namskie,zauważamy,żeuwarunkowaniazewnętrzneniezawszeprzekładająsię
bezpośrednionakonkretnedecyzjewpolitycezagranicznej,jakzakładałaby
teorianeorealistyczna.Czynnikiwewnątrzpaństwowezniekształcałybowiem
presjęmiędzynarodowąnaWietnam,opóźniały,aniekiedynawetcałkowicie
eliminowałyokreślonenaciski.Wewnętrznyopórprzedbezpośrednimwpły-
wemmocarstwoperującychwWietnamiejestwidocznynakażdymzoma-
wianychetapów.
14J.L.Richardson,ContendingLiberalismsinWorldPolitics:IdeologyandPower,London2001,s.93.
15G.Rose,NeoclassicalRealismandTeoriesofForeignPolicy,nWorldPolitics”1998,Vol.51,No.1
,
s.144–172;J.Sterling-Folker,RealistEnvironment,LiberalProcess,andDomestic-LevelVariables
,
nInternationalStudiesQuarterly”1997,Vol.41,No.1,s.1–25.
