Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odniecomakabrycznegozwyczajuprzybijaniadoowocowegodrze-
wa,dlaodstraszeniaptaków,wypchanegotruchłasowy.49
Wiązanawludowychpodaniachzgórskimiformacjamiskal-
nymiBabaDochiapowielaarchetypgaelickiejCailleach,której
pracowitewędrówkipoziemistworzyłykrajobrazSzkocjiiIrlandii
-górskieszczyty,skałyiwąwozy.50Iwtymprzypadkumamynasze
rodzimeodniesienie,docałejmnogościlegendwiążącychpowsta-
niegórczyformacjiskalnychzlegendarnymipostaciamiczarow-
nic,władczyńalboolbrzymek.Powszechnieznanajestopowieść
oBabiejGórze,zwanejteżkiedyślokalnieMatkąNiepogód.51Taką
samąmatkąwichrówiśnieżycpozostawałyCaillech,BabaDochia
iBabaMarta.Wedługlegendyetiologicznej,namiejscuBabiej
Górymieszkałakiedyśolbrzymka-wdowazeswojącórką.Wielkie
wysypiskopotłuczonychskorupiśmieci,jakieprzezwiekipojawiło
sięobokichdomu,uformowałoobecnąBabiąGórę.52
Najsłynniejszalegendałączącapostaćkobietyiboginizgór-
skimszczytemzostałaprzekazanajeszczeprzezksiędzaBenedykta
ChmielowskiegowNowychAtenach:DŁYSAGÓRA,vulgoŚwięto-
krzyska(...)ByłtamniegdyśPolakówAsylumFortecaiAntemurał,
jakozkamieniwielkichimurówtrzecholimgórętęotaczających
łatwownosić.TambogatamieszkającPani,atryumfujączNie-
przyjaciół,udałasięzaDianęBoginię,odpospólstwaodbierając
cultum,zatoaDEOdeorumpiorunemzabita,wedługKronikta-
mecznych.TamDąbrówkaChrześcijanka,XiężnaPolskaobaliła
Bałwany,Łady,Body,Leli,aŚwiętejTrójcywystawiłaKaplicę.”53
NieczastutajimiejscenaszczegółoweomawianielegendyŁysej
Góry,gdyżzagubilibyśmysięwmitologicznychodniesieniach,ale
chciałamwskazać,żepołączeniegóryimitycznejpostacikobiecej
niejestbynajmniejwyłącznympomysłemGaelów,czyRumunów.
Napodstawieanalizybaśnimagicznych,wykazaćmożnazwiązek
pomiędzyMarzanną,apóźniejsząpostaciąbajkowycholbrzymek
mieszkającychwposępnej(conależyrozumiećjakomrocznejlub
49j,w.,s.41
50B.Gierek,Religie...,dz.cyt.,s.98-99
51A.Jazowski,Podaniaibaśniebabiogórskie,Kraków2005,s.6
52jw.,s.11-13
53https://literat.ug.edu.pl/ateny/0032.htmdostęp24.04.2021
45
