Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TuMuranów.
Dzielnicaponadgruzami
odpowiadająprzedwojennemupołożeniu.Czytel-
neukazanieprzemiantopograficznych,przyjed-
noczesnymskupieniuuwaginadziejachżyjących
wdanymmiejscuiwdanymczasieludzi,tojedno
znajwiększychwyzwań,zjakimimusiałzmierzyćsię
zespółautorówiprojektantówwystawy.
Muranówtoszczególnyprzypadekwśród„daw-
nychdzielnicżydowskich”wEuropie:jakojedyny
pełnifunkcjęosiedlamieszkaniowego,zbudowa-
negonagruzachizgruzów,najegoterenienie
zachowałosięniemalniczdawnejzabudowy.
Dziśdlajednychtozacisznadzielnicamieszka-
niowa,dlainnychmiejsce,doktóregoprzyjeż-
dżają,byupamiętnićzamordowanychbliskich.
Ścieżkimieszkańcówiturystówtosięprzecinają,
tobiegnąoboksiebie,ukazującdwarównoległe
obliczaMuranowa–miejscażyciaorazmiejsca
po,miejscapamięci.Równoległetrwanietych
dwóchniezależnychporządków,wktórychdziel-
nicafunkcjonuje,rozpoczęłosiępowojniewraz
zbudowąosiedlimieszkaniowych,wznoszonych
nagruzachpoprzedniejdzielnicy.Jakmówiłajed-
nazmieszkanekMuranowa,ankietowanapodczas
badańdotyczącychtożsamościipamięcidzielnicy
w2007roku:„Muranówtosąterenydzielnicy
żydowskiej,(ł)spacerującpotymmiejscu,któ-
rejestbardzopiękne,zieloneitakieprzyjazne
człowiekowi,tojednakmasiętęświadomość,że
tutajżyliinniludzie,żecośzostałoprzezwojnę
przerwane,zabrane”.Innymuranowianindoda-
wał:„to,poczymchodzimy,tojestwarstewką
ziemiprzykryte.Zresztątakjaktuwidzimyte
domy,jakgdybynatakichwzgórkach(...)tutaj
gdzieś,kiedyśprzebiegałyuliceitopoprostu
zostałozniwelowane,żebymożnabyłopostawić
tedomy,aletoniedlatego,żetutajjesttakie
ukształtowanieterenu”3.
3
Zob.MariaLewickaiin.,MuranówiMuzeumHistoriiŻydówPolskich:tożsamość,pamięćmiejsca,postrzeganiedzielnicyijej
żydowskiejhistorii.Raportzbadań,CentrumBadańnadUprzedzeniamiiPracowniaBadańŚrodowiskowychWydziałuPsychologii
UniwersytetuWarszawskiego,Warszawa2007,s.21.
9
