Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
twórczym,akcietwórczymitp.Działanietwórczejestczymśontologicznie
innymniżtwórczość.Działaniepowstajezasprawączłowieka,onjestjego
sprawcąiźródłem.Wkonsekwencjirozpoznaniedziałaniatwórczegopolega
nawyróżnieniuspośródrozmaitychdziałańczłowiekatychszczególnych-
twórczych.Innymisłowy,akttwórczy,działanietwórczetoszczególnego
rodzajuinterakcjaczłowiekazwybranymfragmentemrzeczywistości.
Konstytuujejączłowiekwrazzeswojąświadomościąimożliwościami
faktycznegooddziaływanianaświat.
Kategoriandziałanie»umożliwiłamipowiązaniezesobą,nsplecenie»
procesówświadomościowychczłowiekazrealnąrzeczywistością.Dziękitemu
zabiegowimogępokazać,jakpomysł,niematerialnaideaucieleśniasię,jak
stajesięrzeczywistością.
Tejpodstawowejmożliwości,moimzdaniem,niedajetradycyjnierozu-
mianakategoriantwórczości».Traktująctwórczośćjakotypowezjawisko
przyrodniczeistosującscjentystycznyaparatpoznawczy,wycinamyzpola
obserwacjiwszelkieprocesyświadomościowe.Jesttopostulatwszelkich
nempiryzmów».Stosującmyśleniescjentystycznepomijamy,moimzda-
niem,podstawowyikonstytuującyelementaktutwórczego-pomysł,ideę
człowiekaitp.
Zpowyższegospostrzeżeniawynika,moimzdaniem,żeniesposóbsto-
sowaćjęzykaimetodyscjentystycznejdoopisudziałania,aktutwórczego.
Gdyzdałemsobiesprawęztegofaktu,rozpocząłempracenadformułowa-
niemstosownegojęzykaiwśladzanimidącychnowychformmyślenia.
Uważam,żeudałomisięwykonaćtozadanie.Wydatniepomógłmiwtym
TadeuszKotarbińskiswojąprakseologią.
Prakseologiajestwłaśniejęzykiemopisującymdziałanieczłowieka.
Trzebabyłotylkozmienićjejinterpretacjęiniecojąwzbogacić.Mimoże
Kotarbińskiwprowadziłpojęciesprawcy,tosprawstwotowyraźnieogra-
niczył.Zamknąłjewłańcuchuzdarzeńprzyczynowo-skutkowych.
Człowiektwórczynatomiastjestczłowiekiemnietylkooddziałującym
narzeczy,aletakżemyślącym.Conajważniejsze,jegodziałaniawynikają
zjegochęci,jegowoli.Jestwięcpodmiotemsamostanowiącymosobie,anie
zdeterminowanym,jaktegochciałKotarbiński.
ZmieniłemwięckoncepcjęsprawcywstosunkudorozumieniaKotar-
bińskiego.Mójsprawcajestpodmiotemmyślącymikierującymswoimi
6
