Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Nastawienia
27
pieinnychosóbwykolejonychspołecznie.Nadwartościamizaspokajającymi
potrzebyzwiązanezrozwojemdominująwartościzaspokajającepotrzebyzwią-
zanezniedostatkiem.
Iwreszciewiększośćpobudzającychobiektówizdarzeńtoelementyrze-
czywistościpobudzająceemocjonalnieniedlatego,żeumożliwiajązaspokoje-
niepotrzeb,aledlatego,żemożnadziękinimrozładowaćnapięcie,wywołane
określonymifrustracjami.
Czapówniepodzielałpoglądu,żekażdaemocjawywołujeczynnościsłużą-
cezaspokajaniupotrzeb(aktualnielubpotencjalnie).Bezpośrednimźródłem
emocjijestenergia,któradziękinimwyładowujesięprzezprocesymotywacyj-
neiwywołaneprzeznieczynnościwyrażająceustosunkowaniedorzeczywisto-
ści.Niekiedyzaspokojeniepotrzebyniejestmożliwezprzyczynobiektywnych
lubsubiektywnych,choćsiłanapięciajestznaczna.Skutkujetotym,żewzrost
poziomuaktywacjistajesięźródłemaktywności,któraniemanicwspólnego
zuprzednimniezaspokojeniempotrzeby.Alkoholbywaśrodkiemrozładowy-
wanianapięcia,eliminowanialęku,narkotykizkoleimogąstanowićucieczkę
odrzeczywistości.
Nastawieniapercepcyjne
Ustosunkowaniesięczłowiekawobecelementówiróżnychaspektówrze-
czywistościjestnietylkofunkcjąnastawieniapreferencyjnegoiwchodzących
wjegoskładnastawieńemocjonalnych(popędowychbądźpobudzeniowych),
alefunkcjąnastawieniapercepcyjnego(poznawczego).
Obiektypotencjalniekatektyczneipowiązaneznimizdarzeniatylkowów-
czasodgrywająrolepobudzające,jeżelisąprzezkogośwtakisposóbspostrze-
ganeipojmowane.Podobniepotrzebytylkowtedymająwalorpopędów,kiedy
wywołująodpowiednieemocje(dochodzidoaktywacjiireaktywacji).
DlazobrazowaniatychprocesówCzapówposłużyłsięnastępującymprzy-
kładem:
Spacerującypolesiechłopiecdecydujesięzjeśćnapotkanepoziomki.Podejmuje
tędecyzję,dlatego,żespostrzeżenietychjagódwywołałopobudzającąemocję.
Astałosiętodziękiuprzednionabytemupojęciupoziomkiorazprzekonaniu,
żepoziomkizdrowiunieszkodzą,zawierająwitaminyisąpożywne.Tak,zatem
wszystkietewrażeniaiprzeżyciaintelektualnewywołałyemocjereaktywizujące
popęddojedzenia.Mówiącinaczej,wrażeniaispostrzeżeniastanowiącereakcję
nakatektycznewalorypoziomki,spowodowałymotywyregulująceczynności
konsumowania(zrywania,gryzienia,połykania)poziomek.Sątowięcczynności,
któreświadcząnietylkoosposobachipoziomiewykonania,aleiopozytywnym
ustosunkowaniusięwobectychjagód,czyliookreślonejwobecnichpostawie
(1978,s.124).
