Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.
URyszardaPrzybylskiegoznajdujęzadziwiającąnotę.Otoznakomitymyśliciel,autor
wieluksiążekpisze,żezewszystkichzjawisktegoświatanajbardziejprzerażającewyda-
jemusięzdanieijego„podejrzanawięźmiędzyprawamigramatycznymiasensowną
myślą”1.Iwzmocnitojeszczeuwagą,iżnigdyniebyłpewny,„czyregułyjęzykapomaga-
jąwnarodzinachobjawionej,chociażbezkształtnejjeszczemyśli,czyteżuśmiercająjuż
pierwszyjejbłysk”2.
4.
Mogąpróbowaćobejśćszklanąpowierzchnię,którawyrosłanaichdrodze;niepozwala
imiśćdalej,toprawda,alewcalenieuniemożliwiaruchówwzdłużniej,wgóręlubwdół,
anawetdonichzachęca.Najczęściejwszystkietetrzyrodzajeprzemieszczaniasięnastępują
jednocześnie:tekstposuwasięnaprzód,trwapochódsłówizdań,alenietrzymająsięone
tematu,oddalająsięodniego,toznówpowracają.Niemożebyćinaczej,boprzecieżdlanas,
istotjęzykowych,„nawetkropledeszczuukładająsięwsylaby,zdania”3.
Wtekście,któremupatronuje-U-,słowawirują.Opadająkolejneichwarstwyiprzesłony.
5.
U-bywać,Ujmować,U-chodzić
Glassonion
-JohnLennon/PaulMcCartney
Silnajestpokusa,bytraktowaćzdanie,któretakprzerażafilozofaswojąambicjądozamy-
kaniawsobiekawałkarzeczywistości,ogłaszaniawszemiwobec,żedotarłodoistotyrzeczy,
jakinstytucje,którymnieobcesąpretensjedotworzeniaświatówzamkniętychwsamych
sobie.Możnasobiewyobrazićinstytucjejakozdaniawielokrotniezłożone,niemalpirami-
dalnekonstrukcjeskładniowe,którenieoznajmiająniczegopróczswegowciążogromnieją-
cegoistnienia.Swoisteszaleństwosyntaksy,wktórymznaczeniaposzczególnychelemen-
tównieskładająsięwżadensenscałości.Takrozumiempokrętneimrocznekorytarze
sądowychkancelariiwyśnionychprzezFranzaKafkę:petenciwędrująoddrzwidodrzwi,
uzyskują-zwyklepodługimoczekiwaniu-informacje(częstosprzeczneinieodnoszącesię
bezpośredniodosprawy),leczwniczymnierozjaśniatoichpołożenia.Przeciwnie-wszyst-
kostajesięcorazmniejzrozumiałe.SamKafkapytałsiebie„cojarobię?”,iodpowiadał:
1
R.Przybylski,Ogromzłaiodrobinadobra.Czterylekturybiblijne,WydawnictwoSic!,Warsza-
wa2006,s.42.
2
Ibidem.
3
J.Gutorow,X,BiuroLiterackie,Legnica2001,s.43.
8
