Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dystans,októrympiszeThoreau,oznaczauwolnieniezarównosamej
przestrzeninaszejcodziennejegzystencji,jakitego,którywprzestrzeni
tejpodejmujewysiłekmyślenia.JakuNietzschego,spotykamytupragnień
nie,któregocelemniejestjużtoczyinnekonkretneosiągnięcie(takiejest
źródłosatysfakcjiwmyśleniuinstrumentalnońscjentystycznym),leczmożń
liwośćporuszaniasięwnagledostępnejprzestrzeni.Miejscedocelowenie
materazznaczenianajistotniejszego:D[...]takiepragnieniezadowalasię
istnieniemwodległości,nieodczuwabowiemjużkonieczności,abygdzieś
dążyć.Pragnienietoniejestnakierowanenażadenkonkretnycel[...],jest
raczejpragnieniemtańcalubprzystąpieniadogryzwszystkimi,takróżń
norakimielementamiwypełniającymiludzkiczasiprzestrzeń”15.Pragnień
nietakiemieścisięwhoryzoncieczłowiekaetycznegonakreślonymprzez
Kierkegaarda:DTo,coetyczne,niezmieniaczłowiekawkogośinnego,ale
wniegosamego[...].Ktożyjeetycznie,zawszeznajdziewyjście,[...]zawsze
ostaniesiędlańpunktoparcia,którymjestonsam”16.Emersonnadatemu
nazwęzasadyDpoleganianasobie”(selfńreliance).
JanJakubRousseauwtensamsposóbprzeprowadziterapięmającąuleń
czyćgozlękuirozpaczy.Wósmejprzechadzce,wspominającswój
Dżałosnystan”,mówijednocześnieonastępującychponimDukojeniu,
spokoju,anawetszczęściu”17,którychprzyczynęprzypisujepostawie
amorfati,atazkoleijestkonsekwencjąpoleganianasobie.Uświadomień
niesobiewydarzeńświatajakokonieczności(Dnauczyłemsiębezsprzeciń
wudźwigaćjarzmokonieczności”)jestmożliwetylkodziękirozpoznaniu
nietylepowszechnej,teleologicznejracjonalności,ileprzygodnościopinii
(Dzasady,naktórychludzieopierająswesądy,wywodząsiętylkozichnań
miętnościlubprzesądówbędącychichdziełem”)kształtującychtopografię
społeczną.Rousseauprzedstawitojakoprocesdekonstruowaniadotychń
czasowychfundamentówsystemu(najbardziejDniegodziwegoiniedoń
rzecznego”,dodafilozof):D[...]kiedywszystkietepodporystopniowosię
wykruszyły,[...]zniczymniezwiązanywspieramsiętylkonasobie”1
kończyRousseaucytowanyfragment.
15G.Shapiro:NietzscheanNarratives...,s.93.
16S.Kierkegaard:Albońalbo.Przeł.K.Toeplitz.Warszawa:PWN,1976,t.2,
s.344.
17J.J.Rousseau:Marzeniasamotnegowędrowca.Przeł.E.Rzadkowska.
Wrocław:Ossolineum,1983,s.114.
32
