Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodajwięcrękęKozakowi
Iserceczystejemudaj,
AznówzimieniemChrystusowym
Odbudujemycichyraj.
Innarzecz,żeSzewczenkoprzypisałcałezłowstosunkachmiędzy
PolakamiaUkraińcaminiepanom–szlachcie,ale„księdzom–
jezuitom”.Toraczejniejegopomysł–tomusiałopłynąć
odZaleskiegoiinnych.Nowoczesnych(naówczesnąmiarę,rzecz
jasna)demokratów,więcteż–antyklerykałów.Iludziszczerze
obrażonychnaKościółzapotępieniepowstanialistopadowegoprzez
GrzegorzaXVI.TęnutęobrazyświetniewyraziłSłowacki
wwatykańskiejscenieIIaktuKordiana,dzieleznanymZaleskiemu
ijegotowarzyszomniedoli.
Polacy,stosunkizniminiebyłydlaSzewczenkiważnymtematem.
Byłskupionynaswoich,naUkraińcach,więcteż–naichaktualnych
wrogach:Moskalach(określenia„Rosjanie”próżnoszukaćwjego
poezji)ipanach.Wpoematachhistorycznychtrzyma,rzeczjasna,
stronęswoich,Zaporożców–jakkażdy,ktoopiewadziejeswego
narodu.
SzewczenkonapisałteżjednakHajdamaków:poematwczesny,
romantycznierozwichrzony,niepokojący.Wybitny.Izdecydowanie
wrogiPolakom(ściślej–szlachcie)iŻydom.Epatujący
okrucieństwem.Wysnutyzopowieścidziadkapoetyijego
rówieśnikówoczasachkonfederacjibarskieji„odwetowym”
powstaniuhajdamaków(koliszczyźnie),wydarzeniachodległych
oddzieciństwaSzewczenkiledwieopółwieku.Poematoogromnej
silewyrazu,łatwotrafiającydoludowejwyobraźni,poemat,który
głębokowpłynąłnapóźniejszepokoleniaUkraińców.
Alenieopisygwałtówkonfederackichihajdamackiejzemsty
(wtymrzeziHumania)sąwtympoemacienajstraszniejsze,
najtrudniejszedoprzyjęcia.OtopodkoniecopowieściGontaopłakuje
swojedzieci,któresamzabiłzato,żematkaposłałajedokatolickiej
szkoły,żejeopolaczyła.Opłakujedzieci,alenieczujecieniaskruchy,
tylkożaldolosu:
