Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szkielety,ofiaryśmiercigłodowej—zupełnienagich,przykrycitylko
gazetą.Rodzinytychnieszczęśliwcówniemogłyprzecieżzostawićich
wmieszkaniu,bostądbyichnigdyniewywieźli,wynieśliichwięc
naulicę.Każdaszmatkabyłaimpotrzebna,bomoglicośjeszcze
sprzedaćijeszczecośzjeśćprzedswymkońcem,którynapewnonie
jesttakdaleki.Zulicyzbieranotychludzinaplatformy,przeciętnie
liczono300-400ludzidziennie.Idotegoludziejużsięprzyzwyczaili,
przechodziliobojętnie,boktóżmożeimpowiedzieć,kiedynastąpiich
koniec.Jeszczesiętrochępomęczą,tenmożenarazieżyje,który
jeszcze[ma]dużopieniędzy,innimusząginąć.
Wchodząwżyciepiosenki—Komherste,nichtkajnmuss,dan
chabichfardirajnplan,klingnochPinkierts—kistelinleigzichdich
herains.46Ilezrezygnowaniabyłowtejpiosence,ilebólu,iletragizmu,
tegoniktniezdołaopisać!!!
Widaćbyło,żeżyciewskrajnejnędzyuformowałokilkuludzi,
którzybylizałamani,itowbardzooryginalnysposób.Jeden,który
zasługujenanajwyższąuwagę,tenchodziłowiniętywpierzynę,
przypominałkurczę,którenóżkamiigłówkąwyszłojużzeskorupy.
Tenczłowiek,któregonędzazłamała,byłjużzupełniezwierzęcy,
chodziłpostraganachiłapałkartoflesurowe,odrazu[wkładał]doust,
nawetrybęmógłzjeśćnasurowo.Widaćbyło,żetenczłowiekwrócił
dokulturynaszychpra-pra-ojców,aletuzmusiłagokulturaniemiecka.
Byłateżrodzina,któracałauległa.Matkabyłaspuchnięta,ojciec
prowadziłjąwwózku,anasobienosiłtrojewygłodzonych
dzieciaków,ajedendzieciakleciałobok.Któżbyniebyłwzruszony
takimstrasznymwidokiem,aledziśludziebylinawszystkoobojętni,
straszne.Wtymmożnawyczytaćtąokropność,tąstrasznąbiedę,
tozniszczenie,którespowodowało,żesercaludzkiestałysię
kamienne,jużteraznic[ich]nieobchodziło.
Innaznówleciałapokolanawśnieguboso,prosiłaozapomogi,
prosiłatostrasznymgłosem.Nogimiałaczerwone,zmarznięte,[była]
całasina,woczachtylkopaliłysięognie,ognieteoznaczały,
żeitaistota,chociażjużnaskrajunędzy,jednakteżrozumiała,
żemiałakiedyśprawodożycia,leczprawotozostałojejzrabowane
przezmordercówniemieckich.Prosiłasię,byratowanojąkawałkiem
staregochleba,ludziejednakstawalisięcorazbiedniejsiiniekażdy
mógłlubchciałpomóc.Maładziewczynkachodziłaiśpiewała
pięknymgłosempiosenki,ręczę,żetadziewczynka,mającmożność
