Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uważasię,żeBarok-sztukaindywidualnejekspresji-niedajesiępod-
porządkowaćjakimkolwiekregułom.Klasycyzmnatomiastjestsztuką,której
zasadmożnasięnauczyć,ponieważopierająsięonenarozumie.
ItaksztukafrancuskaXVII-XVIIIwiekubazujenaorganizacjinauczania
artystycznegowewszystkichkierunkach-jesttonietylkopraktyka,ale
idoktryna.
Dyrekcjabudowli(laSurintendancedesBâtiments)działawimieniukróla
iwielkiezleceniaprzekazujezapośrednictwempierwszegoarchitekta.Miarą
uznaniadlatychproblemówstajesięfakt,żew1671rokuColbertutworzy
AkademięArchitektury.
Podejmującpróbędefinicjiidealnegomodelumiastaepokiklasycznej,nale-
żyprzedewszystkimpodkreślićafirmacjępojęciazespołumiejskiego,nietylko
regularnościjegoplanu,alejednolitościukształtowanejprzestrzeni.Ogólna
przeciętnośćjestprzedkładananadzestawieniapałacówinędznejzabudowy.
DescarteswswejDyskusjioMetodziestwierdza:nRzadkosięzdarza,aby
dziełozłożonezwieluczęści,stworzonychprzezwielerąk,wykazywałotaki
stopieńdoskonałości,jakdziełostworzoneprzezjednegomistrza.Łatwo
zauważyć,żebudowlewykonaneprzezjednegoarchitektasąnajczęściej
piękniejszeiwygodniejszeodtych,któreinnipróbowaliulepszyćprzez
przystosowaniestarychmurówdocelów,dlaktórychpierwotnieniebyły
budowane.Podobniestaremiasta,którepierwotniebyłyosiedlami,zczasem
stałysięwielkimimiastami,okazująsiębrzydkozaprojektowanewporówna-
niuzprawidłowoskonstruowanymi,którearchitektrozplanowałnawolnym
terenie,niczymnieskrępowany”*.
Teregułyestetykiiporządkuprzestrzennegobędąprzestrzeganepoprzez
tworzeniecałychjednolitychorganizmówmiejskich,alerównież-itonaj-
częściej-przezbudowęregularnychplacówimonumentalnychperspektyw.
Bodźcemwtymkierunkustanąsiętendencjezwiązanezpełniony-
miprzezzespołyurbanistycznepotrzebamireprezentacji,szczególnieza-
akcentowanewokresieabsolutyzmu.Ichemanacjąbędąplacekrólewskie,
aprzedewszystkimzałożeniewersalskie.Niemniejzwrócićwypadnieuwagę
narównolegle,arównieżwcześniejipóźniejrozwijanetendencjezmierzające
doracjonalnejgospodarkiprzestrzennejregulowanejprzezodpowiednie
przepisyokreślanemianempolicyjnych,mającenaceluutrzymanieporządku
przestrzennego.
*Za:T.Wróbel,Zaryshistoriibudowymiast,1971,s.232.
11
