Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
inspiracjeidobrepraktykinateraz.KazimierzWejchertnazywałtenokreswręcz
bohaterskimiwskazywał,żebyłtoDczaswykuwaniazasadteoriibudowymiast
ipoczątkówwalkiouznanieplanowaniamiastiplanowaniaprzestrzennegozadzie-
dzinędziałalnościnaukowej,twórczejispołecznej”[1,s.114].
2
Organizmmiejski
ZNACZENIEURBANISTYKIWMIĘDZYWOJENNEJWARSZAWIE
16
Miastoporównywanejestczęstodoorganizmu.Faktycznie,wzajemnazależność
poszczególnychelementów,czysystemichzarządzaniawykazująpodobieństwo
wtymwzględzie.Organizmwsposóbnaturalnybędziedążyłdostabilizacjiikom-
fortu,jednaktoczonychorobąmożeulecdestrukcji.Podobniemiasto-źlezarzą-
dzanemożeulectotalnejdegradacji.DowodemnatobyłwiekXIX,któryzapisał
sięwhistoriibudowymiastjakoczaswyzyskunietylkomas,aleizasobówmiej-
skich.Niechlubnyokreszakończyłsiębuntemśrodowiskwykorzystywanychido-
prowadziłdorewizjipoglądówwzakresietego,jakpowinnobudowaćsięzdro-
weśrodowiskourbanistyczne.Przełomwiekówprzyniósłniejednąożywcząmyśl:
odmiasta-ogrodułączącegowjednymzaletyżyciamiejskiegoiwiejskiego,przez
miastoliniowebudowanepasmowowzdłużliniikomunikacyjnych,ażdomiasta
przemysłowegojakoprzykładustrefowaniafunkcjonalnego.Echatychkoncepcji
wybrzmiewaływkolejnychlatach,przybierającformybardziejlubmniejradykal-
ne.Niemniej,wspomnienierozbuchanegokapitalizmuskuteczniekorygowałokon-
cepcjebezkrytyczniepopierającewolnyrynek,wmiejscektórychzaczęłypojawiać
siępostulatywzmocnieniarolipaństwajakoregulatora(keynesizmzdobywałco-
razwięcejzwolenników).Wwielukrajachzasadywolnorynkowe,nieograniczane
niczym,okazałysięnieskuteczne,adestabilizacjarynkówfinansowychoznaczała
destabilizacjępaństwa.Wodpowiedzizaczęłypojawiaćsięradykalizująceruchypo-
litycznedążącewkierunkuabsolutyzmuidespotyzmujakoremediumnarozchwia-
nąsytuacjęspołeczno-gospodarczą.Toznajdowałotakżeprzełożenienato,cosię
budowało-odarchitekturyażpozałożeniaurbanistyczne.Zwłaszczaurbanistyka
miałastaćsięnarzędziemdemonstracjisiłyistabilizacjiwładzy.Paryżprzebudowa-
nyzaNapoleonaIIIpostrzeganojakowzór.Urbanistówfascynowaławprzebudowie
stolicyFrancjikonsekwentnarealizacjawizjiurbanistycznejusprawniającejmiasto
wsensiefunkcjonalnymiporządkującejwwymiarzeprzestrzennym.
ZnalazłotoswojeprzełożenietakżenapolitykęprzestrzennąWarszawy.Choćsto-
licęwyzwolonejpolatachniewoliPolskiwXX-leciumiędzywojennymbudowanona
zasadachwolnegorynkuidemokracji,dokształtowaniajejstrukturyprzestrzennej
wykorzystywanoelementycharakterystycznedlazałożeńepokiimperialistycznej.
3
Urbanistykaawolnyrynek
Inflacjawalutowaikredytowazachwiałyrynkamiświatowymi,doświadczyłydotkli-
wietakżePolskę,choćzdecydowanieskutkiwporównaniuzinnymikrajamibyły
mniejdotkliwe.Warszawskirynekbudowlanyprzechodziłprzezokresystagnacji
