Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.Kuryś,Urodzeniepierwszegodzieckajakowydarzeniekrytycznewżyciukobietimężczyzn,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-446-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
RozdziałI
Urodzeniepierwszegodziecka
wperspektywiepsychologiibiegużycia
1.Psychologiabiegużyciajakoteoretycznapodstawa
analizfaktówbiograficznych
Zaprekursorkęsystematycznychbadańnadrozwojemdorosłychuważasię
CharlottęBühler,któraw1933rokuopublikowałaksiążkępt.Dermenschliche
LebenslaufalspsychologischesProblem1.Dokonującanalizy200biografii,50wy-
wiadówprzeprowadzonychwdomustarcóworazinnychdanychstatystycznych,
Bühlerzauważyłaznacznerozbieżnościwtzw.biograficznychiogólnych(biolo-
gicznych)schematachbiegużycia.Powiązaniedwóchrodzajówzdarzeń:biolo-
gicznychibiograficznych,zezłożonymistanamiwewnętrznymiitendencjami
życiowymi,takimijak:zaspokojeniepotrzeb,adaptacyjneograniczenia„ja”,eks-
pansjatwórcza,ustalenieładuwewnętrznegoisamospełnienie,stałosiępodstawą
wyróżnieniawcyklużyciaczłowiekadziesięciufaz(Bühler,1999)2.
Właściwyprzełomwpodejściudorozwojuczłowiekadokonałsięjednakdo-
pierowlatach70.XXwiekuwStanachZjednoczonych,gdzieprężnagrupabadaczy
(Baltes,Reese,Lipsitt,1980;Baltes,Reese,1984),odrzucającbiologistycznymodel
1Polskiprzekładtejksiążkiukazałsięporazpierwszyw1999roku.
2Wartotujednakzaznaczyć,żejużstarożytnamyślfilozoficznabyłaniezwyklebliskawspół-
czesnemuparadygmatowipsychologiirozwojuczłowiekawperspektywiebiograficznej.Pie-
trasiński(1990,s.17-19),wskazującnahistoryczneźródłapotrzebymówieniaorozwoju
człowiekaprzezcałeżycie,wymieniapraceKonfucjusza(551-479p.n.e.)orazArystotelesa
(384-322p.n.e.).Jużstarożytnilozofowiedostrzegalibowieminne,pozabiologicznymi,
źródłarozwoju(takiejak:stosunekdobliźnich,przestrzeganiezasadmoralnychigromadze-
niewiedzy).NiewątpliwiepionierskiesądynależątakżedoXVIII-wiecznegolozofaniemie-
ckiegoJohannaN.Tetensa,którywdwutomowejrozprawiept.PhilosophischeVersucheüber
diemenschlicheNaturundihreEtwicklung(Badaniafilozoficznenadnaturączłowiekaijej
rozwojem,1777,za:Pietrasiński,1990,s.19)podjąłwieleproblemów,zktórymidodziśzmaga
siępsychologia,m.in.wpływpodmiotunawłasnyrozwójorazzależnośćmiędzyspadkiem
sprawnościintelektualnejnastarośćabrakiemtreninguizaniedbywaniempewnychfunkcji.