Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
F.LawOlmsteda)orazzapewnieniemmieszkańcommiastkontaktu
zprzyrodą(Ch.Eliot).Dodefinicjikrajobrazuopracowanychwtedy
przezgłównychprzedstawicielitejdziedzinysięgaćbędąpóźniejich
polscynaśladowcy.
WłaściwyrozwójarchitekturykrajobrazuwPolscełączysięściślezroz-
wojemurbanistyki,geografiiorazpionierskimidziałaniaminarzecz
ochronyprzyrodyuzaraniaXXw.Ruchtentworzyliprzedewszystkim
czynnieprojektującyarchitekciiurbaniściorazgeografowie,krajoznaw-
cy,przyrodnicyimiłośnicyprzyrody.Tawielotorowośćzwiązanabyła
zjednejstronyzodkrywaniembogactwarodzimychkrajobrazówiroz-
wojemgeografiiorazzkształtowaniemsiędoktrynyochronyprzyrody
(rozumianychtakżepatriotyczniewokresiezaborówjakobogactwona-
rodowe),azdrugiejzrównoważeniemrozwojumiastwceluzapewnie-
niaimfunkcjonalnościidobregośrodowiskażyciadlaludziwdobiesil-
negorozwojuprzemysłu.Podobniejakwinnychkrajacheuropejskich
wurbanistycebardzowzrosłoznaczenierolizielenimiejskiej,pojawił
sięnurtprojektowaniamiast-ogrodów,położononacisknazakładanie
nowychparkóworazrozpoczętobadania,rejestracjęirewaloryzację
dawnychzałożeńkrajobrazukomponowanego(parkówiogrodówhi-
storycznych).SchyłekXIXw.przyniósłpierwszenowoczesneopraco-
waniafizyczno-geograficzne(np.W
.Nałkowskiego)2,apoczątekXXw.
pojęciezabytkuprzyrody3oraztroskęoprzyrodęrównieżwjejaspekcie
wizualnym4(S.Tomkowicz),atakżepierwszepracelegislacyjneoraz
instytucjonalneformyjejochrony.
2
W.Nałkowski,Zarysgeografiipowszechnej(rozumowej),Warszawa1887orazhasłoPol-
ska(obrazgeograficznyPolskihistorycznej)w:SłownikGeograficznyKrólestwaPolskiego,
t.8,za:S.Konarski,WacławPiotrLudwikNałkowski,biogramwInternetowymPolskim
SłownikuBiograficznym,http://www.ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/waclaw-piotr-ludwik-
nalkowski?print(dostęp:25sierpnia2015r.).
3
M.Raciborski,„Zabytkiprzyrody”(wstępemiprzypisamizaopatrzyłWładysławSzafer),
Przedrukzoryginałuzroku1908,nakł.PaństwowejRadyOchronyPrzyrody,Kraków1947.
4
S.Tomkowicz,Szpeceniekraju(zpowodubroszuryPawłaSchultze„DieEntstellungunseres
Landes”),nakł.autora(drukarnianCzasu”),Kraków1909,onlinewRepozytoriumPoli-
technikiKrakowskiej:https://suw.biblos.pk.edu.pl/viewResource&mId=172133(dostęp:
18września2015r.).
14
www.wolterskluwer.pl
