Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Plakatwyborczyjakoprzedmiotbadań
wpływnareprezentatywnośćzbiorów:teczkazplakatamizroku1993wBibliotece
Narodowejniezawierażadnegoplakatustartującychwtedyugrupowań,takich
jakPolskaPartiaPrzyjaciółPiwa,SamoobronaAndrzejaLeppera,PartiaXlub
PolskaWspólnotaNarodowa,alezatojestwniejszesnaścieplakatówEdwarda
MizikowskiegostartującegozKoalicjidlaRzeczypospolitej,naktórychkandydat
umieszczałhasławłasnegoautorstwa(inajpewniejosobiścieofiarowałteplakaty
bibliotece).
Uchwyceniestanuplakatówwyborczychmiędzy1989a2015rokiemwymaga
zapoznaniasięzkolekcjamidokumentówżyciaspołecznegoróżnychbibliotek,
archiwamiSejmuiSenatu,zbioramiArchiwówPaństwowychzróżnychmiast,
zbioramiEuropejskiegoCentrumSolidarności,fotografiamiChrisaNiedenthala
zczerwca1989roku,artykułamiprasowymidotyczącymiplakatówwyborczych,
stronamipartiipolitycznych,aukcjaminaportalachaukcyjnych,ofertągalerii
sztukiorazwszystkim,coukażesięwinternetowychwyszukiwarkachobrazów.
Uzyskanawtensposóbmozaikawpierwszymmomencieuderzaliczbązgromadzo-
nychobrazów.Wystarczyjednaksprawdzić,jakieugrupowaniastartowaływkaż-
dychwyborach,abysięzorientować,żezbiórmaogromnelukiiwieluplakatów
jużnigdynieudasięobejrzeć.Kolekcjeplakatówbędącychwposiadaniupaństwo-
wychinstytucjipokrywająsięzesobąwniewielkimstopniu,cojeszczebardziej
unaocznianiekompletnośćtychzbiorów.
Wtymzbiorzenietrwałychpapierowychpłachtistniejąjednakplakaty
wieczne,plakaty-ikony,plakaty-memy,którychnietrzebazobaczyćosobiście,żeby
wiedzieć,jakwyglądają.NaświecietakistatusmaplakatJamesaMontgomery’ego
FlaggazczasówIwojnyświatowej,znapisemnIwantyouforU.S.Army”,na
którymWujSamcelujepalcemwpatrzącego.WPolsceplakatem-ikonąjestplakat
nWsamopołudnie”TomaszaSarneckiegozwyborówczerwcowych1989roku,
przedstawiającyszeryfaidącegowstronęwidownizkartąwyborcząwręcenatle
napisunSolidarność”.DocenionybyłzresztątakżepozaPolską–w1999roku
londyńskieVictoria&AlbertMuseumzakwalifikowałogodowystawystunajważ-
niejszychplakatówXXwieku.
OpróczplakatuSarneckiegostatuskultowychmająplakatyznczasuświętego”,
czylizwyborówczerwcowych1989roku.Sątojedynemateriaływyborczezana-
lizowanegookresu,którefunkcjonująnarynkusztuki,przedrukowywanesą
walbumachipokazywanewmuzeach.Niesposóbustalić,ileczasumusiałominąć
odwyborówczerwcowych,abyzyskałytenstatus.Autoraminiektórychznichbyli
najznamienitsiartyścipolskiejszkołyplakatu,tacyjakHenrykTomaszewski;auto-
ramijeszczeinnychbyłyosoby,którychnazwiskaniesądziśszerokorozpozna-
walne.Najsłynniejszeplakatyzwyborówczerwcowych–szeryfSarneckiego,trzy
flagiAndrzejaBudkalubplakatAleksandryKróliJackaMarczewskiegonGłosuj
znami”–dostępnesąwgaleriachinaaukcjachpodośćwygórowanychcenach.
Zulicznychśmieciprzedzierzgnęłysięwdomowedekoracjedlaelit.Świętość
plakatówztamtegoczasuopromieniłatakżekilkaplakatówLechaWałęsyzwybo-
