Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
wstęp
pewnecechycharakterystyczne,tojestona:wizjąidealnegospołeczeństwa,
któraniemaszansnarealizację;ideologiąspołeczno-politycznągłoszącąra-
dykalnyprogramipostulatyprzebudowyspołecznejodbiegającejodobiek-
tywnychmożliwościrozwojuhistorycznego
4
.JakpodkreślałMaxHorkheimer,
jedenztwórcówteoriikrytycznej,utopiarodzisięzkrytykintegocoistnieje”
ijesttonwyobrażenietego,jakbyćpowinno”
5
.HalinaWalentowiczpodkreśla,
żeutopistazzasadyjesttym,którywielepiej,jakświatpowinienwyglądać,
bonteraźniejszośćmuoczuniezasłania”idoskonalerozumienczegoludziena-
prawdępotrzebują”
,aprzedewszystkim-cele,jakieposiadausprawiedliwiają
podporządkowaniejednostkiwoliogółu
6
.Wperspektywieszkołykrytycznej
wydajesię,żewszelkieprojektyutopijneiichrealizacjamająpotencjałtotali-
tarny.Podobniejestwoceniewieluznamienitychintelektualistów,jakuKar-
laPopperaiRalfaDahrendorfa,którzydostrzegaliwprojektachutopijnych
uniformizacjęibrakposzanowaniadlawolnościjednostkowych.Wfilozofii
ErnestaBlochautopiastawałasięimmanentnymazymutemludzkiegomyśle-
niajakodążeniadolepszegoświata.Tejimmanentnejceszeludzkiegogatunku
mająsprzyjaćokresygwałtownychprzemianpolitycznych,kiedynowepro-
jektyutopijnerosnąjakngrzybypodeszczu”
7
.Możnadostrzecjaktakakon-
statacjamasiędorzeczywistości.Dobrymiprzykładamisąokresyglobalnego
kryzysuekonomicznego,jaktegozlat2008-2010,kiedynaświecierodziłysię
noweodnogiruchówantyglobalistycznychialterglobalistycznych.Obecnie,
kiedyświatpogrążonyjestwpandemii,odpowiedziąnaniąsątakżeróżnewi-
zjeutopijne.Wlatachkryzysuekonomicznegobyłytoserieprotestów,takiejak
np.OkupujWallStreet(OccupyWallStreet)organizowaneprzezruch99Pro-
cent(99Percenters)w2011r.Działalnośćjegouczestnikówbyławymierzona
przedewszystkimwnierównościspołeczneiwładzęfinansistów.Natomiast
wprzeszłości,wedługTadeuszaKowalika,bodźcemdopowstawaniautopiibył
wEuropieŚrodkowo-WschodniejrozkładZSRR.Szczególnarolaprzypadała
4
L.Kleszcz,Filozofiaiutopia.Platon,Biblia,Nietzsche,Wrocław1997,s.9-10.
5
H.Walentowicz,UtopiaiantyutopiawSzkoleFrankfurckiej,[w:]Utopiawczorajidziś,red.T.Siecz-
kowski,D.Misztala,Toruń2010,s.180.
6
7
Ibidem,s.180-181,183.
J.Kamińska,Innyświatjestmożliwy?OutopiialterglobalistycznejDavidaKortena,[w:]Utopiawczo-
rajidziś,red.T.Sieczkowski,D.Misztal,Toruń2010,s.385-387.
