Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
arkadiuszlewandowski
przywróceniesensudemokracji.Charakteryzującjąnależyzwrócićuwagę
naproces,któryzmierzarównocześniewdwóchkierunkach:kuprzywróce-
niuściślejszychwięzimiędzyrządzonymiirządzącymiorazwzrostuskutecz-
nościdziałaniatychostatnich
42
.
Samopojęciedemokracjinieliberalnejniejestjedynym,przypomocyktó-
regobadaczestarająsięopisaćwspomnianąpowyżejalternatywę.Wdebacie
naukowej(alerównieżipublicznej)reżimypolitycznewtakichpaństwach,jak
PolskaorazWęgryzaczętookreślaćtakżemianemnp.odwróconejdemokracji
(reversedemocratization),demokracjipotiomkinowskiej(Potemkindemocra-
cy)orazwybranejautokracji(electedautocracy)
43
.Przywoływanorównieżka-
tegoriędemokracjipopulistycznej,którapomijaliberalneograniczeniaiwy-
tyczne,istawianawiększość-lekceważąclubuznajączamniejistotneprawa
mniejszości
44
.
Jakkolwieknieokreślaćnowychformrealizowaniapolitykidemokratycz-
nejprzezpartiepopulistyczne,niewydająsięonejednoznacznieodchodzić
-zarównowpostulatach,jakipraktycepolitycznej-oddemokratycznego
systemurządów,jednakzpewnościąkwestionująjegoliberalnycharakter
45
,
dążącjednocześniedorealizacjiprojektudemokracjiwiększościowej.Wprzy-
padkupaństwpostkomunistycznychdodatkowozakorzeniającswojąkrytykę
wdoświadczeniachtransformacyjnych,którenp.KrastewiHolmesupatrują
wnaśladownictwieliberalnychdemokracjinaZachodzie
46
.
Negatywnystosunekwobecdemokracjiliberalnejmożeobjawiaćsię
wdwojakiejpostaci.Zjednejstrony,napoziomieumiarkowanym,wyrażasię
wduchukrytykiniesamejistotydemokratyczności,tylkowłaśniejejdemo-
liberalnejwersji
47
.Wtakimteżkontekścienaomawianyproblemzwracają
42
A.Antoszewski,op.cit.,s.52-64.
43
J.Bures,J.Kvetina,Post-communistregimesinCentralEurope.Thirtyyearsafter:timeforanother
revolution?,[w:]ThefuturerevolutionsinCentralandEasternEurope,red.T.Čižik,I.Borárosová,Braty-
sława2018,s.95;A.Agh,De-EuropeanizationandDe-democratizationTrendsinECE:FromthePotemkin
DemocracytotheElectedAutocracyinHungary,nJournalofComparativePolitics”2015,vol.8,no.2,s.4.
44
D.Beetham,LiberalDemocracyandtheLimitsofDemocratization,nPoliticalStudies”1992,vol.40,
Supplement1,s.41.
45
46
J.Bures,J.Kvetina,op.cit.,s.85-104.
V
.I.Krastew,S.Holmes,op.cit.
47
BadaniawtymzakresienapoziomiedebatynaforachinternetowychopublikowałP
.Borowiec,Kry-
zysmainstreamu–przyczynąsłabnięciazaufaniadoporządkuliberalno-demokratycznego,[w:]Zmierzch
demokracjiliberalnej,red.K.A.Wojtaszczyk,P
.Stawarz,J.Wiśniewska-Grzelak,Warszawa2018.
