Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DanutaPLECKA
UniwersytetZielonogórski
Ewolucjaobywatela:odlemingadouczestnika?
Wstęp
Protestyobywatelskie,doktórychdoszłowPolscewsierpniu2017rokubyłykon-
sekwencjądziałańPrawaiSprawiedliwościwsferzezmianwsądownictwie.Zapro-
ponowaneprojektyreformtejsferywładzyspotkałysięzszerokimodzewemspo-
łecznym,jednaknietylenapoziomieracjonalnychargumentów,coemocjonalnych
wystąpieńnwobroniesądów”.Polacyspotykalisięnaulicachwielupolskichmiast
przedewszystkimpoto,byzamanifestowaćswojeniezadowoleniezproponowanych
zmian,żądającwetaprezydenckiego,przyczymwiększośćspośródnichdeklarowała
koniecznośćreformowaniasądownictwa.
Przedmiotemrozważańwponiższymartykulestałysięjednaknietylesamepro-
testy,copróbaodpowiedzinapytanieczybyłyonewyrazemtęsknotyzapodmioto-
wościąobywatelską?Możeformązamanifestowaniastopnianieufności,takwobec
rządzących,jakiopozycji?Amożebyływyrazemnprzebudzenialemingów”,zapre-
zentowaniaswoistejsiłytłumupotrzebującegoczasudlazrewidowaniadotychczaso-
wychformzaangażowaniaobywatelskiego?
Demokracjaapartycypacja
KlasycznateoriademokracjiliberalnejNorbertoBobbiowskazujepodstawowe
jejwyznaczniki.Należądonich:zasadasuwerennościireprezentatywnościnarodu,
podziałwładzynaustawodawczą,wykonawcząisądowniczą,pluralizmpolityczny
zprawemdodziałaniaopozycjiwsystemie,państwoprawa,atakżewolnośćmediów
ikonkurencyjnewybory(Bobbio,1995,s.13-14).Jednak,jakpodkreślazarównoau-
torLiberalizmuidemokracji,atakżekontynuatorzyjegokoncepcji,żadnaztychcech
niejestspełniona,gdyniezostajezachowanyliberalnyparadygmatwolności.Jeston
nietylkospoiwemdlamyśleniaodemokracjiliberalnej,aletakżejejpodstawowym
wyznacznikiem.Przyczymnależyzauważyć,żewolnośćsprawianajwięcejproble-
mówinterpretacyjnych,bowiemjakwskazałIzaakBerlin,możewystępowaćwfor-
mienegatywnejipozytywnej.Itoonawłaśniedeterminujepostawyobywatelskie.
Wnegatywnymwymiarzeinterpretacjiwartościwolnościwybijasięprzedewszyst-
kimprawodowolnegowypowiadaniasięjednostki,wolnośćsumienia,wyznaniaipo-
siadania.Tezakresyprawamająchronićjednostkęprzedewszystkimprzeduzurpacją
władzy.Przyczymwkontekściewolnościnegatywnejnależypamiętać,żeniejestona
równadowolności,gdyż(jakzaznaczająliberałowie)nwolnośćjednostkisięgadotego
miejsca,gdziezaczynasięwolnośćdrugiegoczłowieka”(Locke,1999,s.43).Nega-
