Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Istotaidefinicjamigracjimiędzynarodowych
17
ległości,anidocharakteruprzepływów17.Stądteżm.in.D.J.Bogue18,
W.Zelinsky19twierdzili,żeterminmigracjapowinienodnosićsiędotakich
przepływów,wktórychdochodzidozmianymiejscazamieszkania,apozo-
stałeruchy,gdzietejzmianyniema,powinnybyćokreślanemobilnością20.
Wtymkontekściewyjaśnieniawymagapojęciemobilnościprzestrzennej,
którejestszczególnieistotnedlageografówidemografów.Poprzezmobilność
przestrzennąrozumiejąoniskładowąszerszegopojęciaruchliwościspołe-
czeństw,oznaczającązazwyczajprzesunięciepozycjiosóbnaskali,charakte-
ryzującejichcechyspołeczne,takiejakprzynależnośćdogrupyspołecznej,
zawodowejczyteżjednostkiosiedleńczej.Mobilnośćprzestrzennajestczęsto
rozumianajakomobilnośćgeograficzna(terytorialna).Swoimzakresemmo-
bilnośćprzestrzennaobejmujezarównomigrację,jakicyrkulację,czylifi-
zyczneprzemieszczenieosób,jakimtowarzyszyprzesunięciezjednejjed-
nostkispołecznejdoinnej.Podstawowaróżnicamiędzymigracjąacyrkulacją
dotyczyzmianymiejscazamieszkania.Pierwszaznichprowadzidotrwałej
lubwzględnietrwałejzmiany,zaśdruga-nie.Pojęcietoniezawierawsobie
zatemrutynowego,fizycznegoprzepływuosóbwprzestrzeni,jakimamiejsce
wobrębietaksamozdefiniowanejjednostkispołecznej(np.spacerdolasu
wpobliżumiejscazamieszkania)21.
Mobilnośćprzestrzennajestprocesemczasowo-przestrzennym,składa-
jącymsięzwieluetapówibardzozłożonym.Wprzypadkuniektórychludzi
możetrwaćprzezcałeżycie,jakwprzypadkunomadówprowadzących
koczowniczytrybżycia,czylicharakteryzującychsięciągłąmobilność
przestrzenną.Współcześniedlawiększościludzimobilnośćprzestrzennajest
jedyniedoraźnym(powtarzalnym)środkiemrealizacjiróżnychcelów,jakza-
mieszkiwanie,odwiedziny,nauka,bezpieczeństwo,praca,zwiedzanieitp.22
Wliteraturzeprzedmiotutoczysiędyskusja,czymigracjajestzwiązana
zrozwojemspołecznym,atakżeczyczłowiekjestznaturyosiadłyczymoże
mobilny.Wbadaniachnadmobilnościąprzestrzennąznaczniewięcejuwagi
poświęcasięcyrkulacjiniżmigracji.Możnazatemwnioskować,żewędrówki
nadalszeodległościorazdłuższanieobecnośćwmiejscurozpoczęciawęd-
rówkisązjawiskiemrzadszymimniejtypowymdlaczłowiekaniżprzemie-
szczaniesięnakrótkieodległościiwkrótkimczasie.Niektórzybadaczerepre-
zentująpogląd,iżwspółczesne,nowoczesnespołeczeństwacharakteryzują
siępodwyższonąmobilnościąprzestrzenną.Przeciwnicytejtezywskazują
17
E.S.Lee,Atheoryofmigration,“Demography”1966,no.1,s.49.
18
D.J.Bogue,Principlesofdemography,JohnWileyandSons,NewYork1969,s.762-764.
19
W.Zelinsky,Thehypothesisofthemobilitytransition,HGeographicalReview”1971,
no.61,s.219-249.
20
Mobilnośćkrótkoterminowazwyklemacharaktercykliczny(tzw.cyrkulacja).
21
M.Okólski,Mobilnośćprzestrzennazperspektywykoncepcjimigracjiniepełnej,[w:]
E.Jaźwińka-Motylska,M.Okólski(red.),Ludzienahuśtawce.Migracjemiędzyperyferiami
PolskiiZachodu,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2001,s.31-56.
22
Ibidem,s.35.
