Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ANNANOWACKA
Wzaborzerosyjskimrozwójspółdzielczościkredytowejbyłhamowanyprzezrozbudo-
wanąbiurokracjęwładzzaborczych.Zatwierdzeniekażdegostatutunowopowstającejspół-
dzielnikredytowejwymagałozgodyministraskarbuwPetersburgu.Spółdzielniekredytowe
działającewtymzaborzecharakteryzowałysiędużymzróżnicowaniemorganizacyjnym.
Możnabyłowyróżnićprzedewszystkimdwatypyinstytucjikredytowych:
1.
ZorganizowanewedługzasadSchulzego:
-kasypożyczkoweprzemysłowców9zrzeszającedrobnychprzemysłowców9rze-
mieślnikówikupców9
-towarzystwawzajemnegokredytuprzeznaczonedlawarstwzamożniejszych.
2.
OparteprzeważnienawzorachRaiffeisena:
-towarzystwapożyczkowo-oszczędnościowe9zwaneteżtowarzystwamidrobnego
kredytu9obsługującegłównierolnictwo9rękodziełoihandel9
-towarzystwakredytowe9różniącesięodtowarzystwdrobnegokredytubrakiem
udziałówczłonkowskich.
Ostateczniewykształciłysięnastępującetypyspółdzielnikredytowych:
-towarzystwapożyczkowe(kredytowe)będącebezudziałowymistowarzyszeniami
systemuRaiffeisena9
-towarzystwaudziałowo-pożyczkowe9wktórychkapitałzakładowypowstałzudzia-
łówczłonkowskich8.
WprzededniuIwojnyświatowejw1913r.naziemiachpolskichdziałało5029spółdziel-
nioszczędnościowo-pożyczkowych9którezrzeszały213197tys.członków.Wojnaprzerwała
dalszyrozwójidziałalnośćtychspółdzielni.
PrzełomowymmomentemwrozwojuspółdzielnibyłouchwalenieprzezSejmRPw1920
r.ustawyospółdzielniach9.Wustawietejwprowadzonojednolitytermin„spółdzielnia”9
azamieszczeniegolubprzymiotnika„spółdzielczy”wnazwieprzedsiębiorstwostałosię
obowiązkowewceluodróżnieniainstytucjispółdzielczychodspółekkapitałowych.
Wokresiemiędzywojennymnieudałosięstworzyćpotężnychorganizacjispółdziel-
czych.Okresscalaniairozwojuspółdzielnioszczędnościowo-pożyczkowychzostałprzerwa-
nyw1939r.wwynikuwybuchuIIwojnyświatowej.
PoIIwojnieświatowejhistoriaspółdzielczościbankowejwPolscecharakteryzowałasię
dużądynamiką.Możnazauważyćkilkapunkówzwrotnychiwlatach1945-1989wyodrębnić
kilkaetapówrozwojuspółdzielczościbankowej:
•Ietap:1945-1947-odbudowapolskiejspółdzielczościbankowejpozniszczeniach
wojennych9
•IIetap:1948-1956-działalnośćgminnychkasspółdzielczych9
•IIIetap:1957-1974-działalnośćspółdzielnioszczędnościowo-pożyczkowych9
•IVetap:1975-1989działalnośćbankówspółdzielczychzrzeszonychwBankuGospo-
darkiŻywnościowej9
•Vetap:po1989r.początekreformyspółdzielczegosektorabankowego9którazapo-
czątkowałaprzekształceniaidostosowaniedowarunkówgospodarkirynkowej10.
Ietapwpowojennejhistoriispółdzielczościbankowejprzypadłbezpośredniopowy-
zwoleniuPolskispodokupacji.WokresietymzgodniezprogramemzawartymwManifeście
8T.Orzeszko9Banki…jw.9s.36.
9Ustawaospółdzielniachz29października1920roku(Dz.U.z1920r.Nr11poz.733zpóźniejszymizmianami).
10D.Strumiński(red.)9D.Twardowski9Banki…jw.9s.13.
8
