Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Socjologialiteratury:początki
25
jakoczynnikuwpływającymnakształtliteraturywdanymkręgukulturowym,
adwapodrozdziałydotykają:a)flkwestiiżydowskiej”:
prócztwórczościteatralnejzajmująsięŻydzirównieżbardzointensywnieadmini-
stracjąteatru;tutajprzedsiębiorczośćizmysłhandlowywłaściwyprzednioazjatom
czysemitom,święcitryumfy.(…)Pisarzeżydowskiegopochodzeniasąrównież
bardzoczęstodostawcamitekstówdlatakichscen[music-hall:przyp.T.M.K.],
jakrównieżdlasatyrycznychteatrzykówikabaretów;tutaj,zdajesię,również
współpracaśródziemnomorcówzprzednioazjatamidajejaknajlepszewyniki
(Bystroń2006,s.189)
orazb)flaktywnościliterackiejMurzynów”:
Literaturywwielkimstyluczłowiekczarnyniestworzył(…)tylkowzakresie
lirykiczarnytwórcajestwstanieosiągnąćwyższypoziomtwórczości(Bystroń
2006,s.182,184)16.
Jednocześnieniesympatyzujezpolitycznymiteoriamirasowymi(po-
dobniejakniesympatyzujezmarksistowskimmaterializmemhistorycznym,
choćuwzględniaiten,jakoważnyiinteresującynurtwbadaniachzzakresu
socjologiiliteratury);przeciwnie,uważa,żesąonetendencyjnieideologiczne,
nienaukoweidalekieodobiektywnościirzetelności,alerozdziałtenjestdziś
skompromitowanyipowiniensłużyćraczejjakoterendobadańdlasocjologii
nauki,niżbyćtraktowanyjakonaukowy.Abyniecowyważyćtenostrzejszy
osąd,dopowiem,żeoiletrudnodziśzaakceptowaćnaukowo(iświatopoglądowo
16
Byłabytomożezaledwieciekawostkahistoryczna,godnapokiwaniagłowązpolitowaniem,
gdybyniegoniącejednezadrugimiwydarzenia,którewtamtymgorącymokresieznanebyły
powszechnieopiniimiędzynarodowej,takżewPolsce.Jeślidotegouwzględnimyrokwydaniatej
publikacji,czylijednocześnieokresPolenaktionorazflnocykryształowej”
,tosłowazapisaneprzez
Bystroniasągodnepotępienia,takżeidziś,iwmoimhumanistycznymosądziezdajesię,żepowinny
zostaćopatrzonejakimśszczególnymkomentarzemprzezredaktorówlubomówioneprzeznich
wewstępie.WtekścieflOdRedaktorów”czytamytymczasem:flOczymwartopamiętać,czytając
tęksiążkę?Wświetleobecnychkryteriów,niektóreporuszanewniejwątkiwydająsiętakoczy-
wiste,żeniewartoznichrobićwykładu.NiejestnaszymzadaniemegzegezarefleksjiBystronia,
atymbardziej,jaksytuujesięonanawczesnymetapierozwojusocjologiijakonauki”
.Dlaczego
nie?Dlaczegowtymwłaśnieprzypadkuniepoddaćtreściegzegezie?Wypowiedźredaktorówjest
mocnoniefortunna,gdyżwychodzinato,żewątkirasistowskiesątakoczywiste,żenienależysię
nadnimipochylać.Wmoimmniemaniuwłaśnienadnimitrzebasiędziśszczególniepochylać
izpunktuwidzeniasocjologiiwiedzyanalizować,odnoszącjedokonkretnegousytuowaniaspo-
łeczno-kulturowegoautoranatleprzemianhistorycznychtamtejtragicznejepoki(zob.Domański,
Majkowska-Sztange2006,s.12).
