Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
lubograniczonedoumiarkowanegoużywaniawgranicachspołecznie
akceptowalnych,aminimalnieszkodliwychdlazdrowia.
Zewzględunapowszechnośćizwiększaniesięliczbyproblemówzwią-
zanychzużywaniemsubstancjipsychoaktywnychnaPOZciążyobowią-
zeknietylkodziałańnaprawczych(leczniczych),aleiprofilaktycznych.
Dotyczytozarównopromowaniaprozdrowotnegostylużycia,jakipro-
filaktykiużywania(bądźminimalistycznie:zmniejszeniaużywania)sub-
stancjipsychoaktywnych.Obateoddziaływaniastosujesięwobeccałej
populacjimającejstycznośćzPOZ(profilaktykapierwotna).Profilaktyka
selektywnaadresowanajestdoosóbzgrupzwiększonegoryzykauży-
waniasubstancjipsychoaktywnych(np.dziecizrodzindysfunkcyjnych,
dzieciosóbuzależnionych,osobyzkłopotaminiemedycznymispowo-
dowanymiużywaniemsubstancjipsychoaktywnych).Profilaktykąnawro-
tówuosóbuzależnionychzajmujesięgłównielecznictwouzależnień.
PraktykawPOZjestdobrąokazjądozadawaniapytańowszelkieużywa-
niesubstancjipsychoaktywnych,szczególnietytoniuialkoholu.Umiesz-
czenieichwrepertuarzestandardowychpytańmapewneznaczenie
profilaktyczne(pacjentmożeuznaćjezaważne,skorosąponawiane).
Jeszczewiększeznaczeniematowprzypadkuinformacji,żepacjent
używasubstancjiwsposóbryzykowny(potencjalnienarażającygona
szkodyzdrowotne).Wobectakiejosobynależypodjąćprocedurętzw.
krótkiejinterwencji.Polegaonanaprzystępnyminiemoralizującym
przekazaniuinformacji,żekontynuowanieużywaniasubstancjipowo-
dujeznaczneryzykotakichszkód.Wodniesieniudoalkoholumamy
wiedzęojegoilościach,którespożywanesystematycznieznacznie
zwiększająryzykopiciaszkodliwegoiuzależnienia(powyżej1–2stan-
dardowychdrinkówdziennieukobieti3–4umężczyznprzezconaj-
mniej5dniwtygodniu).
Wprzypadkuszkodliwegoużywaniasubstancji,opróczpodjęciainten-
sywnegoleczeniatychszkód,stosujesiębardziejrozwiniętąformę
krótkiejinterwencji.Przystępnie,aledośćszczegółowo,należyprze-
kazaćpacjentowiwiedzęoroliużywanejsubstancjiwpowstawaniulub
pogarszaniuszkódzdrowotnych,prawdopodobieństwiepogarszania
sięszkódwprzypadkukontynuowaniaużywaniasubstancjiorazmożli-
wościichcofnięciasięlubznaczącejpoprawywprzypadkuzaniechania
używaniasubstancjibądźmniejszkodliwegojejużywania.Elementem
krótkiejinterwencjijestrównieżmonitorowaniezmianzachowania
poprzezpowracaniedotematuwczasiekolejnychwizyt,zaproponowa-
niekontrolnegotestowaniatychzmian(np.enzymatycznaocenafunkcji
Zasadypostępowania
17
