Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Alboprzynajmniejzachowaćostrożnośćiunikaćjednoznacznegoichdefi-
niowania,jakczynitonaprzykładwodniesieniudowyobrażeńmedalio-
nówA.Alföldi
18
.Jeślibyuwzględnićdodatkowofakt,żepo260rokuGallien
utraciłkontrolęnadzachodnimiziemiamiImperiumRomanum,tozpew-
nościąnależałobysięzastanawiaćnadzasadnościąszukanianazwowych
rzekwtamtymkręgugeograficznym.IchidentyfikacjazRenemiMenem
okazujesięniedoutrzymania.NiemożnateżprzyjmowaćinterpretacjiWil-
helmaFroehnera,którywprzedstawieniunarewersachmedalionówGal-
liena,sugerującsięzapewneanalogiądowcześniejszychmedalionówGor-
dianaIII,dostrzegłuosobionebóstwaTygrysuiEufratu,awięcaluzjedo
dominacjirzymskiejwMezopotamii
19
.Takdaleko,mimowszystko,ambi-
cjeGalliena,wyrażającesięwsferzeflpraktycznych”terytorialnychaspira-
cji,niemogłysięgać.Przypuszczaćraczejmożna,żewwypadkuobuemi-
sjiGallienawyobrażononaichrewersachrzekiwewnętrzne,przepływające
przezkrainyświatarzymskiego,anieodgradzającegoodświataobcego,
ztegowzględupowrócędotychprzedstawieńprzyokazjiomawianiaak-
centówregionalnychwpropagandziemonetarnej.Wartowszakzauważyć,
żeidentyczneuosobieniarzekmogłysięodnosićzarównodowielkichrzek
granicznych,jakidomniejszychwewnętrznych.Taswoistaniejednoznacz-
nośćichwyobrażeńjest,rzeczjasna,związanazcelemisensemtworzonych
obrazówpropagandyimperialnej,czylisymbolizowaniaosiągnięćiczynów
władcybądźszerzej:sukcesówRzymu;posłużeniesię—takjakwrozwa-
żanychprzypadkach—personifikacjamirzek,aniekiedynawetidentycz-
nymilegendamiiikonograficznymimodelami,byłolitylkośrodkiemdo
osiągnięciategocelu.
Personifikacjewielkichrzekpłynącychnawschodnichobrzeżachświa-
tarzymskiego,czyliTygrysuiEufratu,wystąpiływmennictwieiAntoni-
nów,iwładcówlat235—284.Jakkolwiekichrolajakopraktycznychokreśl-
nikówgranicjestewidentniemniejjednoznacznaniżwprzypadkuDunaju
iRenu,torównieżonemogłynabieraćwymiaruprzenośnioznaczającej
rozległośćrzymskichambicjialbozyskanezdobyczeterytorialne.Zczasów
wschodniejwyprawyTrajanaprzeciwPartompochodząsesterce,którelan-
sująhasło
ARMENIAETMESOPOTAMIAINPOTESTATEMP
(opuli)
R
(omani)
REDACTAES(enatus)C(onsulto).Nanichpokazanyzostałcesarz,którystoi
wotoczeniutrzechpostaci:dwieznich,męskie,uosabiająrzekiTygrysiEu-
frat,symbolizująMezopotamię,atrzecia,kobieca,wkrótkimchitonieiwtia-
rze,personifikujezapewneArmenię(rys.2)
20
.Równieżnabrązowychme-
dalionachLucjuszaWerusazamieszczonoscenę,wktórejdwieuosobione
Wiktoriewieńczącesarzy,obokklęczyjenieczeskrępowanymirękoma,na-
ImperiumRomanum:fines,provinciae
18ALFÖLDI1931,s.34,nr2.PodobnieDELBRUECK1940,s.118.
19FROEHNER1878,s.217—218.
20RIC2,Tr.,nr642;STRACK1,nr472—474.Por.JATTA1908,s.12;BELLONI1974,s.1122;MI-
GLIORATI2001,s.239—240.Por.CALÓLEVI1952,s.20,przypis32;TOYNBEE1967,s.16;OSTROWSKI
1990,s.56;IDEM1991,s.53.P.L.STRACK(1,s.223—224)widziwsiedzącejpostaciMezopotamię.
47
