Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Precyzyjnewykrywanieileczenie
nowotworów:nowewyzwania
dlapłynnychbiopsji
MartaŁukasiewicz,AnnaŻaczek,AnnaSupernat
WSTĘP
ZgodniezdefnicjąpodawanąprzezsłownikMacmillanapłynnabiop-
sjapoleganapobraniuodpacjentapróbkitkankinpłynnej”iprzeana-
lizowaniujejwposzukiwaniunieprawidłowości/patologiizwiązanych
zobecnościąchoroby[1].Badaniapłynnychbiopsjistałysiębardzo
popularnewostatniejdekadziezuwaginaichszerokiespektrumza-
stosowańwmedycynie.Szybkirozwójtechnikbiologiimolekularnej
dodatkowoprzyczyniłsiędopostępówwtymzakresie.Płynnebiop-
sjesącorazczęściejwykorzystywanewleczeniuidiagnozowaniu
choróbukładukrwionośnegoorazwdiagnozowaniuchoróbgene-
tycznych(jużnaetapieżyciapłodowego),przyczymnajwięcejdonie-
sieńnaichtematdotyczyonkologii,wkontekściediagnostyki,monito-
rowaniaterapii,wykrywaniachorobyresztkowejinawrotów,atakże
dobieraniaterapiispersonalizowanej.Wprzypadkurakaźródłopłyn-
nejbiopsjinajczęściejstanowikrew,alemożetobyćteżinnypłyn
ustrojowy,np.płynrdzeniowo-mózgowyczymocz.Analizaobejmuje
znajdującesięwpróbcebiomarkerynowotworowe,doktórychnale-
żą:a)wolnokrążąceDNA(ang.
cell-freeDNA
-cfDNA)zfrakcjąwolno
krążącegoDNAguza(ang.
circulatingtumorDNA
-ctDNA);b)wolno
krążąceRNA(ang.
cell-freeRNA
-cfRNA),wtymróżnorodneklasy
RNApochodzenianowotworowego,np.mRNA,microRNA,lncRNA;
c)pęcherzykizewnątrzkomórkowe(ang.
extracellularvesicles
-EVs)
zawierającebiałka,RNA,DNA,lipidy;d)krążącekomórkiguza(ang.
circulatingtumorcells
-CTCs)oraze)płytkikrwiedukowaneprzez
nowotwór(ang.
tumoreducatedplatelets
-TEPs)[2].Schematyczne
przedstawieniekomponentówpłynnejbiopsjipokazujerycina1,nato-
miastprzykładowysposóbpozyskiwaniamateriałudobadańzapre-
zentowanonarycinie2.
11
PRECYZYJNEWYKRYWANIEILECZENIENOWOTWORÓW:NOWEWYZWANIADLAPŁYNNYCHBIOPSJI
