Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
członkowiewXV-XVIw.pełniliwysokiestanowiskapaństwowe.Whistorii
Polskiwielujejobywateliwyznaniaprawosławnegodałosiępoznaćjakogorący
patriociiobrońcyjejniepodległościigranic.Dlaprzykładumożnawymienić
choćbyksiążąthetmanaKonstantegoIwanowiczaOstrogskiegoijegosyna,
wojewodękijowskiegoKonstantegoKonstantynowiczaOstrogskiego,senatora
AdamaKisiela,metropolitówPiotraMohyłęiSylwestraKossowa.Podczas
bitwypodWiedniem(12września1683r.),wktórejbrałoudziałok.5tys.
Kozaków,wyróżniłsięJerzyKulczycki,prawosławnyszlachcicspodSambora.
Źródłamówią,żeduchowniprawosławnitowarzyszylirycerzomWielkiego
KsięstwaLitewskiegoiKoronyPolskiejwczasiewieluwyprawibitew.Pierwsze
wzmiankioobecnościksiężyprawosławnychwarmiiRzeczypospolitejodno-
sząsiędoXVIIw.Księżaprawosławnibylitakżeobecniwszeregachwojsk
TadeuszaKościuszkiw1794r.
Niepowinienzatemdziwićfakt,żepoodzyskaniuprzezPolskęniepodle-
głościwjejsiłachzbrojnychrównieżniezabrakłoprawosławnych,napotrzeby
którychfunkcjonowałoduszpasterstwowojskowetegowyznania.Oddajemy
dorąkczytelnikówksiążkę,któraukazujedziejeduszpasterstwawojskowego
wyznaniaprawosławnegowlatach1919-1949przezpryzmatlosówposzcze-
gólnychkapelanów.Chronologiczniehistorięduszpasterstwawojskowego
możnapodzielićnadwaetapy:1)wojnapolsko-bolszewickaiokresmię-
dzywojenny,kiedyduszpasterstwofunkcjonowałowkrajui2)lataIIwojny
światowejipierwszelatapowojenne,kiedysłużbęduszpasterskąpełniono
naemigracji.WomawianymokresieprzezszeregiWojskaPolskiegoprzewinęło
siękilkudziesięciuduchownychprawosławnych,którzypełniliwnimfunkcje
duszpasterskie.Przedmiotemniniejszejmonografiijestżycieidziałalność
zaledwiekilkukapelanów.Dokonującwyborukonkretnychpostaci,kierowałem
sięnastępującymizasadami:dostępnościąmateriałuźródłowegoirolą,którą
odegralioniworganizacjiidziałalnościsłużbyduszpasterskiej.Zalosem
każdegokapłanakryjesięodrębnahistoria,aledotyczyonasłużbyKościo-
łowiiojczyźnie.Naprzykładzieżyciatychludzimożnaprześledzićwszystkie
etapysłużbyduszpasterskiejwyznaniaprawosławnegowsiłachzbrojnych
IIRzeczypospolitejiPolskichSiłachZbrojnychnaZachodzie.Loskażdego
kapelanailustrujehistorięduszpasterstwanaokreślonymetapiejegorozwoju.
Zgłębiającżycieduchownych,poznajemyrównieżwarunki,wktórychonidzia-
łaliifunkcjonowałoduszpasterstwowojskowe;dostrzegamyproblemy,zjakimi
musiałasięmierzyćsłużbaduszpasterska.Poznajemytakżewzlotyiupadki
duszpasterstwawojskowegowyznaniaprawosławnego,jegomocneisłabe
strony.Naskutekróżnychzawirowańlosuwiększośćtychkapelanówprzez
wielelatpozostawałanieznanaszerszemugronuludzi.Dotychczaspostacite
byłymałoznanewśrodowiskachinnychniżprawosławne.Wzwiązkuztym
mojąintencjąbyłoprzywróceniespołeczeństwupamięcionichiichczynach.
