Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
BartoszRóżanek
chciałasięangażowaćwkonfliktynapołudniuEuropy.Zjednejstronystaranosię
utrzymaćwobecnichneutralność,zdrugiejzaśpoprostunieposiadanowiedzy
natematdośćskomplikowanejmateriidotyczącejgeopolitykipołudniowoeuro-
pejskiej.SłabnącezainteresowanieJugosławiązauważałnietylkoambasadorJu-
gosławii,alerównieżJ.K.Wende,któryraportował,żeprzyniesietoszkodydla
wzajemnychrelacji.Zmianapolitykijugosłowiańskiejnaareniemiędzynarodo-
wej,aprzedewszystkimkonfliktnaliniiStalin-Tito,zaskutkowałyosłabieniem
jużnadwątlonychwzajemnychstosunków70.W1948r.naskutekdecyzjiBiuraIn-
formacyjnegoKominternuowykluczeniuKomunistycznejPartiiJugosławiido-
szłowzasadziedoustaniastosunkówdyplomatycznych,awładzeobupaństwnie
szczędziłysobiepropagandowejwrogości.
Stosunkipolsko-jugosłowiańskiewokresiePRL-udeterminowałyrelacjena
liniiMoskwa-Belgrad.Nawetjeśliwładzepolskieniebyłyzainteresowaneosła-
bieniemwięzówzJugosławią,tomusiałyuwzględniaćpolitycznetrendyKrem-
laijegomonocentrycznąrolęwmiędzynarodowymruchukomunistycznym71.
Równieżpoociepleniustosunkóww1955r.politykaTitybudziłakontrowersje
wMoskwie,coniepozostawałobezwpływunarelacjepolsko-jugosłowiańskie.
Wefekcieobakraje,zróżnymnasileniem,współdziałałynapolupolityczno-par-
tyjnym,rozwijaływymianęgospodarcząorazpogłębiaływspółpracęnaukową,
technicznąikulturalną72.
Wartykulestaranosięnakreślićprocestworzeniaiustanawianiastosunków
dyplomatycznychmiędzyPolskąiJugosławiąw1918/19i1945r.Mimożeoba
wydarzeniarozgrywałysięwinnejsytuacjigeopolitycznej,totowarzyszyłyim
podobieństwaikorelacje.WokresiemiędzywojennymwzajemneuznaniePol-
skiipaństwaSHSprzekształconegowKrólestwoSHSorazrozwójdalszychrela-
cjiwynikałzchęciupodmiotowieniaiprowadzeniawłasnej,suwerennejpolityki
zagranicznej,którądeterminowałyinteresyigeopolityka.Taostatnianaobszarze
EuropyŚrodkowejiPołudniowejsprawiała,żeobajpartnerzyposiadalisprzeczne
interesy.JednakzarównoBelgrad,jakiWarszawauznawałydrugąstronęzaistot-
nyelementpolitycznejukładankiwEuropie.Takiegosposobupostrzeganianie
zmieniłwybuchIIwojnyświatowej.Obarządy,mimożeznalazłysięnaemigracji,
utrzymywałyprzyjaznestosunki.ZmianaukładupolitycznegowEuropiewkoń-
70
M.J.Zacharias,Stosunkisowiecko-jugosłowiańskiewlatach1948-1958.Aspektypolityczneoraz
ideologiczne,nStudiazDziejówRosjiiEuropyŚrodkowo-Wschodniej”
,s.245-258;Z.Rutyna,
Jugosławianaareniemiędzynarodowej1943-1948,Warszawa1981.
71
Zob.J.Tomaszewski,EuropaŚrodkowo-Wschodnia1944-1968.Powstanie,ewolucjaikryzysre-
alnegosocjalizmu,Warszawa1992;H.Bartoszewicz,PolitykaZwiązkuSowieckiegowobecpaństw
EuropyŚrodkowo-Wschodniejwlatach1944-948,Warszawa1999.
72
P
.Wawryszuk,Stosunki...;D.Szwandrok,op.cit.
