Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziałalnośćpierwszegopolskiegokonsulatuhonorowegowSarajewie43
cji,którzywramachakcjiosiedleńczych2zamieszkaliwokolicachBanjaLuki3.
Oprócznichwartozwrócićuwagęnakilkusetosobowąinteligencję4,któraprzez
okres40lataustro-węgierskiejnokupacji”zasiadałaczęstonabardzowysokich
stanowiskachwmiejscowejadministracjicywilnej.Pełnilioninajróżniejszefunk-
cje-oddiurnistówdostanowiskaWspólnegoMinistraFinansówidefacto
gubernatoraBiH5.SzczególniedużareprezentacjaPolakówpracowaławsystemie
sprawiedliwości,niebrakowałotakżegalicyjskichlekarzy.
Grupata,wrazzprzedstawicielamiinnychnarodów,stanowiłamiejscową
elitękraju.ToonadyktowałatempoikierunekrozwojuBośniiHercegowi-
ny.Niebyłobytakiegocywilizacyjnegoskoku,gdybynieczescyinżynierowie
iarchitekci,polscysędziowieczyaustriaccypolitycy.Coprawdazrokunarok
wpływyPolaków,CzechówiWęgrówmalałynarzeczrodzimejelity-chorwa-
ckiej,serbskiejczymuzułmańskiej,jednakżedokońcaistnieniaAustro-Węgier
obcokrajowcywywieralitambardzodużewpływy.Niemasięjednakczemu
dziwić,gdyżwielupracującychnaBałkanachżyłowtymkraju20,30iwięcej
lat,stającsięjednymzwieluelementówwielobarwnejmozaikikulturowejBoś-
niiHercegowiny.Jesttozagadnienieotyleciekawe,żeosobytezjednejstrony
niezapomniałyoswoimpochodzeniu,kultywowałynarodoweświęta,pielęgno-
wałytradycjewramachnarodowychstowarzyszeń(np.KołoPolskiewSaraje-
wieczyČeskaBeseda)6,zdrugiejjednakczułysięzwiązanezkrajem,wktórym
spędziłydużączęśćżycia.CimieszkającykilkadziesiątlatnaBałkanachulegali
asymilacji.JeszczebardziejzżytezBośniąiHercegowinąbyłyichdzieci,które
nawetjeśliposiadałyobydwojerodzicówPolakówczyCzechów(chociażnie
byłoniczymszczególnierzadkim,gdybranosobiezażonę,rzadziejmęża,kogoś
2
Byłatoakcjamającanacelupodniesieniepoziomukulturyrolnejnawsi,atakżezneutralizowa-
niewpływuprawosławnychmieszkańcówprowincji;zob.:D.Drljača,Oaustrougarskojkoloni-
zacionojpoliticiuBiHnakonaneksije,nPrilozi”
,nr11-12(1975-1976),s.325-331;T.Kraljačić,
KolonizacijastranihseljakauBosnuiHercegovinuzavrijemeaustrougarskeuprave,nIstorijski
časopis”1989,nr36,s.111-124.
3
Literaturazarównopolska,jakizagranicznanatentematjestbardzoobszerna:T.J.Lis,Polskie
osadnictwoiduchowieństwowBośniiHercegowinieod1894do1920roku,Toruń2014;F.Kwaś-
niak,DziejePolakówwBośni,Legnica2013;D.Drljača,KolonizacjaiživotPoljakauJugosloven-
skimzemljamaodkrajaXIXdopolovineXXveka,Beograd1985.
4
BerichtüberdieVerwaltungvonBosnienundderHercegovinafürdieJahre1914bis1916,Wien
1917,s.178.
5
J.D.Gregorczyk,PolscyurzędnicywadministracjiBośniiHercegowinywlatach1879-1918,
nRocznikAdministracjiiPrawa”2010,nr10,s.83-98;T.J.Lis,WkładPolakówwmoderniza-
cjęBośniiHercegowinywokresieaustro-węgierskim,nStudiaMigracyjne-PrzeglądPolonijny”
2014,t.40,s.109-124.
6
E.S.Omerović,NacjonalnemanjineuBosniiHercegovini(1918-1941),Sarajevo2019,
s.191-192.