Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
tywneignorujespołeczno-materialnądeterminacjękapitalistycznej
gospodarki.Fetyszyzacjanmiękkiejsiły”wwymianiehandlowejuza-
leżnionajestodgenerowaniawypływówwglobalnychłańcuchach
towarowych,którezatrudniająsiłęrobocząnakapitalistycznych
peryferiach,ajednocześnieodtwarzajądominującenarracjekapi-
talistycznychmetropolii,dynamizującpopytnanowetechnologie
wpotencjalnienieskończonymcykluakumulacjikapitału.Obecny,
globalnysystemekonomicznyjestuogólnioną,rozszerzonąizgloba-
lizowanąformątego,którydominowałwzachodnimkapitalizmie
wXIXwieku,opartymnatychsamychneoklasycznychdoktrynach
ekonomicznych.Modeltenopierasięnamożliwościnkonkurencji
gospodarczej”międzywielomapodmiotamigospodarczymi.Ale
nigdywhistoriiniemieliśmytakogromnejkoncentracjikapitału
wnielicznychstrukturacholigopolistycznych,wktórychżywotne
sektorygospodarki,takieprzykładowojakżywność,medycyna,
informacjaitp.,ulegałyoligopolistycznejkontrolipodogólnymnad-
zoremfinansowegokapitału6.
Logikaakumulacjioznaczatendencjędorosnącejkoncentracji
kapitałuicentralizacjiwpływunatomiastgospodarkiispołeczeń-
stwatracąnaturalnąodpornośćwskutekwprowadzaniarozlicznych
narzędziimetodubezpieczaniasiękapitałuprzedryzykiem,głównie
przezprzenoszeniejegociężaruiodpowiedzialnościnainnepod-
mioty.Przykładowoformalnawłasnośćmożebyćrozproszona(jak
unwłaścicieli”udziałówwprogramachemerytalnych),natomiast
zarządzanietąwłasnościąjestkontrolowaneprzezkapitałfinansowy.
Tonieuniknionyrezultatdążeniadohegemoniiipostępującejaku-
mulacjikapitału,któracharakteryzujefunkcjonowaniesystemuspo-
6
NitzaniBichleroceniającsiłędominującegokapitału,jegozdolnośćdokierowania
zasobamiikontrolowaniadziałalnościczłowiekapoprzezorganizacjęrynkówsu-
gerująparalelęzmodelemnmaszynyspołecznej”któregocelemjestustrukturyzo-
waniecałościpoprzeznarzucaniepracyspołeczeństwu.Sugerują,żeakumulacjare-
prezentujezdolnośćdominującegokapitałudoszybkiejakumulacji.Zob.J.Nitzan,
S.Bichler,CapitalasPower:AStudyofOrderandCreorder,London:Routledge2009,
s.17-18.
11
