Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Państwoopiekuńcze(welfarestate)
31
sprawocharakterzeogólnogospodarczym,aletakżepodstawowychzagadnień
politykispołecznejzzakresupracyiubezpieczeniaspołecznego.
Ponadtoobecnapomocspołecznajestpojęciemoszerszymzakresieznacze-
niowym,np.usługiopiekuńczetojednozwieluświadczeńniepieniężnychzjejza-
kresu.Wliteraturzeprzedmiotuspotykasięjednakpogląd,żepojęciaopiekiipo-
mocyspołecznejmogąbyćstosowanerównolegle(Zalewski2005).Byłatoreakcja
napróbycałkowitegousunięciazesłownikanaukspołecznychpojęciaopiekispo-
łecznej,któreuzasadnianotym,żemiałaonacharakter,popierwsze,dobroczyn-
nyiuznaniowy,podrugie,ubezwłasnowolniającywstosunkudopodopiecznego,
potrzeciezaśratowniczy,aniezapobiegawczy.Przypominatoargumentacjęzlat
międzywojennych,gdydawnejopiecespołecznejdlaubogichprzeciwstawiano
nowoczesnąpolitykęspołecznąopartąnaubezpieczeniuspołecznymorganizowa-
nymprzezpaństwoipowiązanymzpracą(ouzupełniającejroliopiekispołecznej:
Rychliński1976,s.252–254;pogłębionarefleksja:Krzeczkowski1947).
Wceluuzasadnieniasensownościstosowaniapojęciapaństwaopiekuńczego
jakoodpowiednikaterminuwelfarestate,należałobyzerwaćzpowyższymisko-
jarzeniami.Jeżeliniedasiętegozrobićprzekonująco,wówczastłumaczenieto
powinnobyćuznanezamałoużyteczneiwprowadzającewbłąd4.
Czterywymiaryznaczeniapaństwaopiekuńczego
Wpolskiejliteraturzeprzedmiotumożnaznaleźćstwierdzenia,żenienależy
utożsamiaćpaństwadobrobytuzpaństwemopiekuńczymnastawionymjedyniena
ograniczanieubóstwa(Rutkowski2009,s.11).WybórterminuHpaństwosocjalne”
jestniekiedyuzasadnianytym,żesłowaHdobrobyt”iHopiekuńczość”sugerująpo-
zytywnąocenę,comiałobyutrudniaćobiektywnąanalizę(Radzikowski2013,s.12).
WPolscezaproponowanotakżepewiensposóbuporządkowaniazakresuzna-
czeniowegowelfarestate.Szerszemuznaczeniutegopojęciamiałoodpowiadać
określaniegojakopaństwadobrobytu,awęższemu–jakopaństwaopiekuńczego
(Filipowicz1986,s.323–326).Wtakimujęciupaństwoopiekuńczebyłobyczęścią
państwadobrobytu.
Zawątpliwościamiidyskusjamidotyczącymiznaczeniapojęciawelfarestate
ijegopolskichodpowiednikówstojączterypodstawoweproblemy.
4
Pozostałobyonojużtylkowsłownikupozaakademickiegodyskursukrytycznego(np.
Palmer2014).TenjegosenswydajesięlepiejoddawaćokreślenieHpaństwonadopiekuńcze”
(stosowanojejużwpublicystycepóźnegoPRL,odpowiednikiemwUSAjestnannystate).
