Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
VIII
AdamPiechowski
uczonychtegookresu,wielejegopublikacjiweszłozaśnastałedoka-
nonuliteraturykooperatystycznej.DziejeSINijegodorobeksąwięc
bezwątpieniagodneupamiętnienia,tymbardziejżepozakrótkimi
wzmiankamioInstytuciewróżnychpublikacjachnatemathisto-
riispółdzielczościwciąguostatnichkilkudziesięciulatukazałasię
tylkojednapoświęconamumonografia,przynoszącabardzobogatą
faktografię,leczprzesiąkniętaobowiązującąwczasachjejpowstania
ideologią2.
Początki
PowstanieSpółdzielczegoInstytutuNaukowegowiążesięznazwi-
skiemFranciszkaStefczyka,jednejznajpiękniejszychpostaciwhistorii
polskiejspółdzielczości.Tengalicyjskinauczyciel,urodzonyw1861ro-
ku,absolwentUniwersytetuJagiellońskiego(w1887r.otrzymałsto-
pieńdoktorafilozofii),apóźniejdziałaczspółdzielczy,twórcapotężnego
ruchutworzeniawiejskichkasoszczędnościowo-kredytowychwGa-
licjibazującychnamodelustworzonymprzezFriedrichaWilhelma
Raifeisena3,szczególniedobrzerozumiałkoniecznośćoparciarozwija-
jącegosięruchuspółdzielczegonasolidnychpodstawachnaukowych
orazrolęedukacjispółdzielczej,zwłaszczawobecniskiegopoziomu
wykształceniadziałaczylokalnych.Jużodsamegoniemalpoczątku
swojejkarieryosobiścieorganizowałwięcrozmaiteszkoleniaspół-
2AdamŚwiatło,SpółdzielczyInstytutNaukowy1919-1939,ZakładWydawnictw
CRS,Warszawa1973.
3FriedrichWilhelmRaifeisen(1818-1888)—wybitnyniemieckidziałaczspołecz-
nyispółdzielczy,twórcamodeluopartychnaideachsolidarystyczno-chrześcijańskich
spółdzielczychwiejskichkasoszczędnościowo-pożyczkowych,którezNadrenii,gdzie
mieszkał(tuwAnhausenzałożyłpierwszątakąkasęw1862r.),rozprzestrzeniłysięna
terencałychNiemiec,apotemiinnychkrajów.Nawiązywałydonichrównież„kasy
Stefczyka”naziemiachpolskich.Por.FranciszekStefczyk,Oszczędność,praca,solidar-
ność.Wybórpism,wybór,wprow.ired.nauk.RemigiuszOkraska,OficynaNaukowa,
Warszawa2016.
