Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Dlasiewcówipracownikówpolskiejwinnicyspółdzielczej
XI
naukowych”ocharakterzeogólnym(wtymdlalustratorówiinstrukto-
rów),kursówspecjalistycznychdlaposzczególnychtypówspółdzielni,
odczytówiwykładówpublicznych;ważnymelementemmiałabyć
równieżdziałalnośćwydawnicza:publikowaniepracnaukowychipo-
pularyzatorskich.Stefczykpodkreślał,żeInstytutniepowinienmieć
charakterupaństwowego,leczpowinnygoutrzymywać—nazasadzie
samopomocy,zapośrednictwemTowarzystwaSpółdzielczegoInstytu-
tuNaukowego—organizacjespółdzielczezcałejPolski,iprzedstawił
szczegółowyplantakiegofinansowania.Zaproponowałwreszcieogól-
nyskładpersonelu—dyrektor,kilkuprofesorówidocentów,personel
administracyjny13.Wartopodkreślić,żenatakichmniejwięcejzasa-
dachpracowałInstytutprzezcałyokresIIRzeczypospolitej.
Czasypierwszejwojnyświatowej(1914-1918)byłyznamiennedla
rozwojupolskiejspółdzielczości.Odsierpnia1915rokuobszarwszyst-
kichtrzechzaborówznalazłsiępodpanowaniemPaństwCentralnych,
co—mimostratwieluspółdzielni,zwłaszczazKrólestwaiGalicji,
wwynikudziałańfrontowych—stworzyłoszansęintegracjipolskiej
spółdzielczościiożywiłokontakty(którezresztąistniałyiwcześniej)
międzydziałaczamiwywodzącymisięzróżnychzaborów,asytuacja
gospodarczawymusiłarozwójniektórychpionów,naprzykładspół-
dzielnispożywcówwKrólestwie,czyKasStefczyka(jakwtymczasie
nazwanopopularnewiejskiespółdzielnieoszczędnościowo-kredytowe
zakładanewedługwzoruFranciszkaStefczyka);mocnąpozycjęzacho-
wałwielkopolskisystemspółdzielczościkredytowej14.Wkońcowej
faziewojny,gdywizjaniepodległejPolskicorazbardziejsięmate-
rializowała,śmielejporuszanotematroliiorganizacjispółdzielczości
wodrodzonejojczyźnie.Odbyłosiękilkazjazdów,naktórychpodej-
mowanotękwestię;ukoronowaniemtychdyskusjibyłaIKonferencja
PrzewodnikówPolskiejKooperacji,zorganizowanawLublinie7-9lu-
tego1918rokupodprzewodnictwemks.StanisławaAdamskiego15,
13FranciszekStefczyk,WspółdzielczyInstytut….
14Zaryshistoriipolskiegoruchuspółdzielczego,cz.1:Do1918r.,red.StefanInglot,
ZakładWydawnictwCentraliRolniczejSpółdzielni,Warszawa1966,s.64-69,118-
-119,164.
15StanisławAdamski(1875-1967)—ksiądzkatolicki,od1930r.biskupkatowicki,
wybitnydziałaczspółdzielczywWielkopolsce,apopierwszejwojnieświatowejwcałym
