Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XIV
AdamPiechowski
trzechbyłychzaborów.Naprezesazostałwybranyzaocznieks.Stani-
sławAdamski,któryjednakodmówiłprzyjęciategostanowiska,objął
jeostateczniesamFranciszekStefczyk.Sytuacjatajestinterpretowa-
najakokolejnyprzejawrozbieżnościideowychczywręczkonfliktu
międzybogatą,opartąnaliberalnychwzorachHermannaSchulze-
-Delitzscha23spółdzielczościąwielkopolską,zktórejwywodziłsięks.
Adamski,aruchemdrobnychwiejskichkasoszczędnościowo-pożycz-
kowychsolidarystyczno-chrześcijańskiegomodeluFriedrichaWilhel-
maRaifeisena—przedewszystkimzGalicji—reprezentowanymprzez
FranciszkaStefczyka,mimousilnychdziałańtegoostatniego,bydo-
prowadzićdojednościcałejpolskiejspółdzielczości24.Nafaktyczne
rozpoczęciedziałalnościInstytututrzebabyłojednakczekaćjeszcze
niemalcałyrok,dowiosny1920.
Okreskrakowski
PrzedwojennądziałalnośćSpółdzielczegoInstytutuNaukowego
możnapodzielićnadwaniemalrówneokresy.Wpierwszym(1919-
-1928)siedzibaInstytutumieściłasięwKrakowie,gdziebyłonblisko
powiązanyzUniwersytetemJagiellońskim,afinansowany(zresztą
skąpo)głównieprzezstefczykowskieZjednoczenieZwiązkówSpół-
dzielniRolniczychRzeczypospolitejPolskiej25orazsubwencjepań-
stwowe.Wdrugim(1928-1939)SINzostałprzeniesionydoWarsza-
23HermannSchulze-Delitzsch,wpolskiejliteraturzeteżSchulzezDelitzsch(1808-
-1883)—niemieckiprawnik,politykliberalnyiwybitnydziałaczspółdzielczypocho-
dzącyzSaksonii,twórcamodelubankówspółdzielczych(pierwszypowstałwDelitzsch
w1852r.),zwanychBankamiLudowymi,któryrozpowszechniłsięwNiemczechiwielu
innychkrajachinaktórymwzorowałysięm.in.wielkopolskiebankispółdzielcze.
24Zob.:AdamŚwiatło,SpółdzielczyInstytut…,s.14;StefanSurzycki,Spółdzielczy
Instytut…,s.7.
25ZjednoczenieZwiązkówSpółdzielniRolniczychRzeczypospolitejPolskiej—za-
łożona1924r.zinicjatywyFranciszkaStefczyka(leczpowstałajużpojegośmierci)
organizacjałączącazwiązkizrzeszająceKasyStefczykaiinnespółdzielniewiejskienawią-
zującedoideiraifeisenowskich,w1934r.połączonazUniąZwiązkówSpółdzielczych
wPolscewZwiązekSpółdzielniRolniczychiZarobkowo-Gospodarczych.
