Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IzabelaWiniarska-Górska•Wulgata–zdziejówterminuipojęcia
31
przezKościołytranslacjomnajęzykinarodowe.Statusnowożytnychwulgat-
autorytetówzyskaławniemieckimKościeleluterańskimBibliawprzekładzie
MarcinaLutra,awKościeleanglikańskim-BibliakrólaJakuba(KingJames
Version)6.Wartykulerzeczownikwulgatazapisanymałąliterąodnoszęzatem
doznaczeniazapożyczonego:4powszechnieużywanytekstlubtekstwzorcowy’,
niezaśdopisanegowielkąliterąchrematonimuWulgata(VulgataBibliorum
Editio,VulgataBibliorumInterpretatio,BibliaVulgata),tj.utrwalonejkulturowo
nazwyłacińskiegoprzekładuBibliiśw.Hieronima,któratowersjajestuznana
zakanonicznąwKościelekatolickim.
NaokreślenieXVI-wiecznychprzekładówBibliinajęzykinowożytnejako
narodowych(wernakularnych)wulgatużywamrównieżwyrażeńprzekazyauto-
ryzowane,zinstytucjonalizowane,coodnoszędotłumaczonychwersjiPisma
ŚwiętegowprzekazachaprobowanychprzezKościołylubdenominacje.Pod-
kreślamteż,żewyrażenienarodowa(wernakularna)wulgatajestanachroni-
zmem,niewystąpiłobowiemwznanychmitekstachzepoki.Brakterminunie
oznaczajednakbrakupojęcia7,czyliokreślonegosposobupercypowaniafrag-
menturzeczywistości,któreodpowiadałobypojęciuwulgatyjako4kanonicznej
wersjiBiblii’lub4zinstytucjonalizowanejwersjiBibliiwjęzykunarodowym’.
ZgodniezrenesansowąkonwencjąkulturowąwKościołachpostreformacyjnych
odtwarzanoperanalogiammodelekulturowePierwszegoKościoła,wtymtakże
wzoremhistorycznychwulgat-SeptuagintyiłacińskiejedycjiHieronimowej-
upowszechnianowKościołachBibliewjęzykachnowożytnych.Uprawomocnia
toużycieterminunowożytnawulgata.
Wartykulezamierzamwzarysiepokazaćrozwójpojęcia4wulgaty’wtradycji
katolickiej,atakżeprzyjrzećsięsposobomnazywaniazinstytucjonalizowanych
przekładówPismaŚwiętegonajęzykpolski.Wwypadkunowożytnychwul-
gatwanaliziezwracałamuwagęnawyrażenia,któremiałynastępującewarto-
ścitreściowe:(1)przekładPismaŚwiętegonajęzyknarodowy,wernakularny
(aniestarożytny,klasyczny);(2)wersjęuznanąprzezdanyKościółlubgrupę
wyznaniową,zarównopodwzględemkanonicznościprzekazu,jakipoprawności
filologicznej.
6
Słownikhermeneutykibiblijnej,red.R.J.Coggins,J.L.Houlden,red.wyd.polskiegoW.Chro-
stowski,OficynaWydawniczanVocatio”,Warszawa2005,s.908,wszystkieteprzekładyokreśla
mianemnsłynnychzjawiskliterackich(wdziedziniereligijnej)”.
7
Pojęciatebyływyrażaneinaczejniżwspółcześnie.
