Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Człowiekjakojedność...
substancjilubjakopryncypiumsamodzielniebytującepozakonkretnymbytem,
czylijakoodrębnybyt.Zastrzeżenieto,jegozdaniem,niedotyczytylkomaterii,
ponieważnpotraktowanieduszylubintelektujakozupełniesamodzielnych
wistnieniubytów,powodowałoipowodujealbooderwanieduszyodciała,
albooderwanieintelektuodduszy”
7
.
Gabrylzaznacza,żezagadnienierelacji,jakazachodzipomiędzyduszą
aciałem
8
jesttematem,którywhistoriifilozofiirozpatrywanybyłprzezwielu
myślicieli,natomiastobecnienwysuwasięnaczołoproblemówpsychicznych”
9
.
Jegozdaniem,możemywyróżnićdwaujęcia,wedługktórychstaranosięroz-
wiązaćtozagadnienie.Tedwaujęciato:monizmidualizm
10
.Należydodać,
żewramachmonizmuidualizmurozwijająsiętradycjespirytualizmuimate-
rializmuorazracjonalizmu,woluntaryzmu,sensualizmu,emotyzmu,fideizmu,
anawetirracjonalizmu(postmodernizmu)
11
.Wszystkieonenależądofilozofii
idealizmu,którymabardzobogatąwsensieilościowymtradycję,wyrastającą
jeszczewstarożytnymplatonizmieineoplatonizmie,nowożytnymmodernizmie
iwspółczesnympostmodernizmie.F
.Gabrylprzeprowadzakrytykęstarożytnego
inowożytnegoidealizmu,cojestjegozasługą.
Kryzyssubstancjalnegorozumieniaczłowiekajakojednościduszyiciała
rozpocząłsięwfilozofiiJanaDunsaSzkotaiFranciszkaSuáreza
12
.Niestety,kra-
kowskineotomista—zgodniezduchemtomizmutradycyjnegoilowańskiego,
któreuprawiał—niedostrzegał,żebłędnaantropologiaKartezjuszamaswoje
źródłowpoglądachJanaDunsaSzkotaiFranciszkaSuáreza,wktórychwspół-
7
M.Gogacz,Obronaintelektu,Warszawa1969,s.61.
8
Gabrylzamiennieużywaterminów:nciało”inmateria”;nduch”idusza”
.
9
FranciszekGabrylprzytaczanastępującychautorów:W.Schuppe,A.Höfler
,L.Busse,
Jodl,E.Rolfes,H.Metschner
,F
.Erhardt,W.Wundt.
10
Psychologia,t.2,s.440-441.F
.Gabrylomawiaujęciemonistyczneidualistyczne.Mimo
referatustanowiskaArystotelesaiTomaszazAkwinuniemówiopluralizmiebytowym.
11
A.Maryniarczyk,Zeszytyzmetafizyki,t.1-2,Lublin1998;H.Kiereś,Człowiekispołecz-
ność,Lublin2013,s.9-63inast.
12
P
.Jaroszyński,Metafizykaczyontologia?,Lublin2011,s.85,91-95,425-431450-457;
K.Gryżenia,Analogiawscholastycenowożytnej.StudiumzmetafizykiFranciszkaSuáreza,
Lublin2019,s.185-200,252-255.
31
