Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nKomużwinieniemcomam,czemjestemidalszą
perspektywęprzyszłości,jeślinieprotekcjipańskiej”.
(JanDuklanOchocki)1
nłbojamemuMP
.niezapieniądzesłużyćchcę”.
(ks.JanPiotrowskidomarszałkaAndrzeja
Opalińskiego,19maja1578r.)2
nWogóleoZamojskiegoplanachicelach,ocałymjegokierunku,niewiemy
takżedotychczasniczgoładokładnego.Tyletylkowidoczna,żeZamojskiwpro-
wadzawszędzienaurzędynowychludzi.Czytosystemodoniosłymznaczeniu,
czytylkoprostaambicya,żebysięniepotrzebowaćznikimdzielićwładzą?Jacy
toludzie?Czyprostekanclerzakreaturylubkrewniacy?”3–tezdania,sformu-
łowaneprzedstulatyprzezWincentegoZakrzewskiego,wskazują,iżchętnie
przezwspółczesnąhistoriografiępodejmowanebadanianadnowożytnympa-
tronatemiklienteląniesątakcałkiemnowatorskie.Nieprzypadkowoteżpolski
historykpostawiłowepytaniaprzyokazjibadańnadczasamiStefanaBatore-
goipostaciąkanclerzaJanaZamoyskiego.Tenostatnibowiemwokresieswej
długoletniejaktywnościpolitycznejnaszczytachówczesnejwładzypaństwowej
wniespotykanejdotądskalioparłswojewpływynasystemieklientarnym.
Pełnej,naukowejbiografiiZamoyskiegojakdotądbrak.Byćmożeodstra-
szającopodziałałanajejpotencjalnychautorówsformułowanatużpowojnie
uwaga–wyjątkowowtymwzględziekompetentnego–KazimierzaLepszego,
żenanapisanietakiejpracyniestarczyłoby
,zewzględunarozmiarykoniecznej
*Artykułporazpierwszyzostałopublikowanyw:nPrzeglądHistoryczny”,t.LXXVIII/2,
1987,s.191–210.
1JanDuklanOchocki,Pamiętniki,t.I,Warszawa1857,s.435.
2IgnacyPolkowski,SprawywojennekrólaStefanaBatorego.Diariusze,relacje,listyiaktazlat
1576–1586,nActahistorica”,t.XI,Kraków1887,s.105.
3WincentyZakrzewski,StefanBatory.Przeglądhistoriijegopanowaniaiprogramdalszychnad
niąbadań,Kraków1887,s.39.
