Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
ściślejszegozwiązaniaPolskizRosją,awzoryeuropejskieprzecho-
dziłyprzezRosję.OdwołaniaPolakówsięgaływprawdziewprostdo
zasobówZachodu,aledlaEuropyPolskanieistniała.Zależnośćkształ-
towałasięwstosunkudoZachodu,jegogospodarkiikultury.Zachód
byłukłademodniesieniaiwzorem.Procesnatomiastnastępowałprzez
panowanierosyjskie”(Kieniewicz2008:255).
Jesteśmywięc,przynajmniejwpewnymsensie,narodempokolo-
nialnym,mamywięcprawodonaszegopostkolonializmu.Najwyższy
więcchybaczas,abyzacząćmówićwłasnymgłosem.
BądźmywzgodziezpytaniemjakiestawiaMariaJanionwDNie-
samowitejSłowiańszczyźnie”:Gdziemożekryćsięźródłoodnowienia
literaturyihumanistyki?Jednocześniepolskabadaczkadajenamwska-
zówki,jakądrogąmamypodążać:DOtóżsądzę,żepodstawąhumani-
stykijestopowieść.Niewystarczycośzobaczyć,przeżyćlubnawet
pojąć.Trzebajeszczeumiećtoopowiedzieć.Opowieść,artystyczna
wzamiarzelubnieartystyczna,dążydoformy-czytegochce,czynie
chce.(…)EnergiaopowieścitoenergiawrażliwościnaInnego,natego,
któremusięopowiadaiktóregosięsłucha,tworząckrągzrozumienia
iwspółczucia,będącegoszczególnąformąrozumienia.Opowiadając,
zakładamydobrąwolęwymianyopowieści”(Janion2007:9-10).
PolscypodróżnicysąEuropejczykami.Mówiąpohiszpańsku,angiel-
sku,francusku,wdodatkusąbiali-toichzrównujenanie-zachodnich
lądachwoczachtubylcówzmieszkańcamiTwardegoJądra.Tamwyzwa-
lająsięznarodowychkompleksów,patrząnaAmerykęŁacińskąjako
natązacofaną,egzotyczną,inną,nawetobcą.Chciałbymnatomiast
przeczytaćwpolskiejliteraturzepodróżniczejcośinnego,alterna-
tywnego,cośbardziejDswojskiego”.Coś,conasbardziejłączy,anie
dzieli…Dlategozdecydowałemsięnapisaćniniejsząksiążkę.
CelemtejksiążkijestdokonanierekonstrukcjiwizerunkuAmeryki
Łacińskiejijejmieszkańcówwpolskiejliteraturzepodróżniczej.Chcę
zachęcićdoponownejlekturytychksiążek,czytającjepostkolonialnie,
zwracającuwagęnaileautorzytychpracodsłaniająnamtenkontynent,
anailespuszczająnaniegozasłonęutrwalonychwpowszechnej
świadomościifunkcjonującychwpraktycestereotypów.Powielaniem
Dmagicznegoobrazu”,wytworzonegojeszczezasprawąThomasa
More)awDUtopii”,FrancisaBaconawDNowejAtlantydzie”czyTomma-
saCampanelliDMieściesłońca”.Początkowobowiemidealizowano
nowy-dlaEuropejczyków-kontynent,którymiałprzezwyciężyć
wszystkieniedoskonałościmieszkańcaEuropy,zczasemjednakstra-
cononadziejęnaozdrowieńcząmocNowegoŚwiata,zapanowałoznie-
chęcenieirozczarowanie.AmerykazostaławięcprzezEuropejczyków
nietyleDodkryta”,cowyobrażona.Wartododać,żenierazowowyob-
rażeniebyłobliższeświatufantazjiniżrzeczywistości.PeterManson
