Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
MałgorzataFidelis
ukutyprzezTadeuszaRóżewicza,oznaczał„synonimucieczkiwneo-
mieszczańskistylżycia,światpodszytynudąijałowością,pozbawiony
wartości,wręczpusty.Żyjącywnimludzieobrośliprzedmiotamiipro-
duktamicodziennegoużytku,nawetluksusowymi,jakrównieżgoto-
wymi,seryjniefabrykowanymipoglądamiorazideami:«spodniami
wszafieipoetyką,porcelanąiestetyką,kieliszkamiietyką»”⁶.Zaremba
przytaczadługąlistękonkretnychwydarzeńzesferypolityki,któreza-
kłócajątenobraz.Wskazujenaostrykonfliktwrelacjachpaństwo-Ko-
ściółzwiązanyzobchodamiTysiącleciaPaństwaPolskiegowroku1966.
Dokumentujewysokipoziomnapięćikonfliktówwzakładachpracy.
Wreszciepokazuje„dysfunkcyjność”paradygmatu„małejstabilizacji”
wodniesieniudobadaniawstrząsówpolitycznychwmarcu1968czy
grudniu1970roku.Autorproponujeprzekształceniemetafory„małej
stabilizacji”wbardziejużytecznąbadawczo.Wedługniegospołeczeń-
stwopolskieżyłopomiędzymałąstabilizacjąamałądestabilizacją.Jak
sugerujeZaremba,„Polacylatsześćdziesiątychżyliwjednymidrugim
potrochu,ostabilizacjibardziejmarzyli,destabilizacjizaśdoświad-
czali”,.Pomimożeupłynęłoponadtrzynaścielatodpostawieniatych
kluczowychpytań,wliteraturzehistorycznejzmieniłosięniewiele,ame-
tafora„małejstabilizacji”rzadkojestpoddawanakrytycznejanalizie⁸.
„Małastabilizacja”nietylkoniewyjaśniapolitycznychprzełomów,
alemarównieżograniczonezastosowaniedoanalizowaniadoświadczeń
młodychludziikulturowegopojęciamłodzieży.Niewyjaśnianowych
nurtówwsztuceiliteraturze.Nieopisujeprzemianspołeczno-kulturo-
wychzwiązanychzmasowąmigracjądomiastlubwkroczeniemnowo-
⁶M.Zaremba,Społeczeństwopolskielatsześćdziesiątych-między„małąstabiliza-
cją”a„małądestablizacją”,dz.cyt.,s.24.
,Tamże,s.51.
⁸Wartozwrócićuwagęnakilkawyjątków.BłażejBrzosteknp.proponujebardziejzło-
żonąanalizęepokigomułkowskiejprzezpryzmatżyciacodziennegowprzestrzeni
miejskiej(zob.B.Brzostek,Zaprogiem.CodziennośćwprzestrzenipublicznejWar-
szawylat1955-1970,Warszawa2007).Książkinatematsubkulturmłodzieżowych
wskazująnaprzemianywsamodefinicjimłodzieżyinanieszczelnośćżelaznejkur-
tyny,alerzadkopodejmująpolemikęnatematteoretycznychujęć(zob.np.B.Tracz,
Hippiesi,Kudłacze,Chwasty.HipisiwPolscewlatach1967-1975,Warszawa2014).
Ujęciaproponowaneprzezliteraturoznawcówzwracająuwagęnadoniosłośćprze-
mianobyczajowych(zob.np.M.Szpakowska,Chciećimieć.Samowiedzaobycza-
jowawPolsceczasuprzemian,Warszawa2003;I.Kurz,Twarzewtłumie.Wize-
runkibohaterówwyobraźnizbiorowejwkulturzepolskiejlat1955-1969,Warszawa
2005).Oryginalneinterpretacjeprzełomówpolitycznychiobyczajowychproponuje
zbiórstudiówRok1966.PRLnazakręcie.Idee-Dyskursy-Praktyki,red.
K.Chmielewska,G.Wołowiec,T.Żukowski,Warszawa2014.
